Trung Quốc vào thứ Hai đã cáo buộc Washington lạm dụng thuế quan và cảnh báo các quốc gia khác không nên ký kết các thỏa thuận kinh tế với Mỹ nếu điều đó gây phương hại đến lợi ích của Bắc Kinh, trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tiếp tục leo thang.
Một chủ cửa hàng cầm đồ chơi của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Chợ thương mại quốc tế Nghĩa Ô ở Nghĩa Ô, tỉnh Chiết Giang, miền đông Trung Quốc. Ảnh: ADEK BERRY / AFPBộ Thương mại Trung Quốc khẳng định sẽ "kiên quyết phản đối bất kỳ bên nào ký kết thỏa thuận gây tổn hại đến Trung Quốc" và sẽ “áp dụng các biện pháp đối phó một cách kiên quyết và tương xứng”.
Tuyên bố này được đưa ra sau khi Bloomberg đưa tin chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đang chuẩn bị gây sức ép lên các quốc gia muốn được miễn giảm thuế quan của Mỹ bằng cách buộc họ hạn chế thương mại với Trung Quốc, thậm chí áp dụng các biện pháp trừng phạt tài chính.
Tổng thống Trump từng tuyên bố tạm dừng áp thuế lên hàng chục quốc gia vào ngày 2 tháng 4, ngoại trừ Trung Quốc – nền kinh tế lớn thứ hai thế giới – vốn bị áp mức thuế cao nhất.
Washington đã nâng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc lên mức 145%, dẫn đến việc Bắc Kinh trả đũa bằng mức thuế 125% đối với hàng hóa Mỹ. Tuy nhiên, tuần trước Trung Quốc tuyên bố sẽ không nâng thêm thuế trên diện rộng.
Cáo buộc Mỹ "lạm dụng thuế quan và cưỡng ép các quốc gia"
Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết: “Mỹ đã lạm dụng thuế quan đối với tất cả các đối tác thương mại dưới danh nghĩa 'tương hỗ', đồng thời ép buộc các bên phải đàm phán về thuế quan tương ứng.”
Trung Quốc tuyên bố sẵn sàng bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của mình, đồng thời kêu gọi tăng cường đoàn kết với các quốc gia khác trên thế giới.
Ông Bo Zhengyuan – đối tác tại tổ chức tư vấn chính sách Plenum có trụ sở tại Trung Quốc – nhận định: “Trên thực tế, không quốc gia nào muốn bị buộc phải chọn phe. Những nước phụ thuộc lớn vào Trung Quốc về đầu tư, cơ sở hạ tầng công nghiệp, công nghệ và tiêu dùng khó có thể chấp nhận yêu cầu từ phía Mỹ. Nhiều quốc gia Đông Nam Á thuộc nhóm này.”
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. Ảnh: AFPTrung Quốc chuẩn bị triệu tập cuộc họp không chính thức tại LHQ để tố cáo Mỹ
Duy trì lập trường cứng rắn, Trung Quốc tuần này sẽ tổ chức một cuộc họp không chính thức tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhằm cáo buộc Mỹ "bắt nạt" và “phá hoại các nỗ lực toàn cầu vì hòa bình và phát triển" bằng cách vũ khí hóa chính sách thuế quan.
Đại diện thương mại Mỹ Jamieson Greer trước đó tiết lộ gần 50 quốc gia đã tiếp cận ông để thảo luận về các mức thuế cao do Tổng thống Trump áp đặt. Trong các cuộc đàm phán song phương gần đây, Nhật Bản đang xem xét tăng nhập khẩu đậu nành và gạo từ Mỹ, trong khi Indonesia dự định gia tăng nhập khẩu thực phẩm và hàng hóa từ Mỹ, đồng thời giảm đơn đặt hàng từ các quốc gia khác.
Các quốc gia Đông Nam Á bị kẹt giữa “làn đạn” chiến tranh thương mại Mỹ - Trung
Các chính sách thuế của chính quyền Trump đã khiến thị trường tài chính biến động mạnh do lo ngại thương mại toàn cầu bị gián đoạn có thể đẩy nền kinh tế thế giới vào suy thoái.
Trong khi đó, thị trường chứng khoán Trung Quốc gần như không phản ứng nhiều với tuyên bố của Bộ Thương mại, dù nhà đầu tư vẫn duy trì tâm lý thận trọng trước nguy cơ tăng trưởng chậm lại.
Chính quyền Mỹ cũng đang nỗ lực ngăn cản Trung Quốc phát triển các loại chip bán dẫn tiên tiến vì lo ngại chúng có thể được sử dụng cho mục đích quân sự, đồng thời áp phí cảng đối với các tàu do Trung Quốc đóng để hạn chế ảnh hưởng của Bắc Kinh trong ngành công nghiệp đóng tàu toàn cầu.
Tập đoàn công nghệ Nvidia cho biết tuần trước họ sẽ chịu khoản lỗ lên tới 9,1 tỷ đô la New Zealand do các lệnh cấm xuất khẩu chip AI từ Mỹ.
Tuần trước, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đến thăm ba quốc gia Đông Nam Á nhằm củng cố quan hệ khu vực và kêu gọi các đối tác thương mại “phản đối chủ nghĩa đơn phương và bắt nạt thương mại”.
Bắc Kinh tuyên bố họ đang “gỡ bỏ các bức tường” và mở rộng mạng lưới đối tác thương mại trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ leo thang.
Theo cơ quan hải quan Trung Quốc, ASEAN hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc, với tổng kim ngạch đạt 390 tỷ đô la New Zealand trong quý I năm 2025, chiếm hơn 16% tổng kim ngạch ngoại thương của nước này.
Thương mại giữa ASEAN và Mỹ trong năm 2024 đạt khoảng 793 tỷ đô la New Zealand, theo số liệu từ phía Mỹ, khiến Washington trở thành đối tác thương mại lớn thứ tư của khối khu vực này.
“Tất cả các bên đều thua thiệt trong chiến tranh thương mại,” ông Tập viết trong một bài báo đăng trên truyền thông Việt Nam mà không trực tiếp nhắc đến Mỹ.
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen