Kerry Tong – người có mảnh đất bị xếp vào diện Loại 3 (Category 3) ở Eskdale sau cơn bão lốc – cho biết ông cảm thấy như bị "đâm sau lưng" khi nhận được hóa đơn thuế đất lên đến 1.400 đô mỗi năm, dù đất gần như không còn giá trị sử dụng.
Kerry Tong đang bị tính mức giá trước cơn bão cho lô đất Loại 3 này ở Eskdale. (Nguồn: Local Democracy Reporting)Ông nói rằng các đại lý phụ trách chương trình mua lại đất do bão tàn phá từng khuyên ông nên nhận gói hỗ trợ tái định cư và giữ lại quyền sở hữu đất, với lời hứa rằng thuế sẽ "rất thấp".
"Họ nói thuế sẽ chỉ là tượng trưng thôi," Tong nói.
"Nhưng sự thật thì không phải vậy."
Hội đồng lên tiếng: Trách nhiệm vẫn thuộc về chủ đất
Người phát ngôn của Hội đồng quận Hastings cho biết The Property Group, đơn vị làm đại lý cho hội đồng, không được thông báo về bất kỳ lời khuyên nào liên quan đến nghĩa vụ thuế đất sau khi giữ quyền sở hữu.
“Chính sách mua lại tự nguyện được xây dựng bởi hội đồng, phối hợp tài trợ với chính phủ, đã nêu rõ quy trình và quyền chọn cho người dân,” người phát ngôn cho biết.
Chính sách này phân biệt giữa các lô đất nhỏ hơn 2ha và lớn hơn 2ha. Đối với đất nhỏ, chủ sở hữu có thể chọn bán lại hoặc nhận hỗ trợ tái định cư nhưng vẫn giữ quyền sở hữu. Tuy nhiên, khi giữ quyền sở hữu, trách nhiệm về chăm sóc đất và đóng thuế vẫn được giữ nguyên.
Nhiều nạn nhân cơn bão bức xúc vì bị thu thuế như cũ
Tình trạng tương tự cũng xảy ra với nhiều hộ dân khác, đặc biệt ở Pākōwhai, nơi đất bị hư hại nghiêm trọng và mất giá hàng trăm nghìn đô, nhưng thuế đất vẫn tính theo mức trước bão.
"Ngay khi tôi thấy hóa đơn 1.400 đô, tôi dừng chuyển khoản tự động. Tôi sẽ đấu tranh. Làm sao họ có thể tính thuế đầy đủ với mảnh đất giờ chẳng còn giá trị gì? Thật quá vô lý," Tong bức xúc.
Tại Wairoa: Đất mất giá, thuế vẫn tăng
Ở Wairoa, cư dân cũng đang gặp khó khăn tương tự. Bà Hinerangi (Marie) Tuahine, sống tại đây hơn 50 năm, cho biết ngôi nhà của bà bị ngập nặng vào tháng 6 năm ngoái. Chi phí sửa chữa lên tới 234.000 đô, trong khi định giá mới chỉ còn 100.000 đô – chưa bằng một nửa chi phí sửa chữa.
"Ai cũng sốc vì định giá quá thấp. Thế mà chúng tôi vẫn phải đối mặt với việc tăng thuế đất năm nay."
Hội đồng giải thích: Giá trị đất giảm chưa chắc khiến thuế giảm
Thị trưởng Wairoa – ông Craig Little – cho biết việc định giá đất giảm là điều đã xảy ra ở nhiều nơi trên toàn quốc, và việc định giá chỉ là công cụ để chia đều gánh nặng thuế, chứ không làm thay đổi tổng số tiền hội đồng cần thu.
Thị trưởng Wairoa Craig Little cho biết giá trị định giá QV đã giảm ở nhiều nơi trên khắp New Zealand. (Nguồn: Local Democracy Reporting)“Mỗi năm hội đồng xác định tổng chi phí cần để vận hành địa phương, trừ đi các nguồn thu khác. Phần còn lại sẽ được chia theo giá trị đất.”
Các hội đồng như Hội đồng khu vực Vịnh Hawke đang áp dụng chính sách giảm hoặc miễn thuế theo từng trường hợp, nếu chủ đất gặp khó khăn tài chính hoặc đất chưa thể sử dụng lại.
Tuy nhiên, Hội đồng Hastings cho biết việc thay đổi thuế không dễ dàng vì các quy trình đã được thiết lập chặt chẽ đầu năm tài chính, và chỉ có thể thay đổi sau khi có tham vấn cộng đồng thông qua Kế hoạch Dài hạn.
Nghị sĩ Napier: Hãy sử dụng quyền công dân để lên tiếng
Nghị sĩ Katie Nimon nhấn mạnh rằng hội đồng địa phương mới là nơi chịu trách nhiệm trước cộng đồng về các chính sách và mức thuế, không phải chính phủ trung ương.
"Người dân nên sử dụng các kỳ bầu cử địa phương và các đợt tham vấn để thể hiện quan điểm. Mỗi địa phương đều có thể điều chỉnh thuế dựa trên hoàn cảnh riêng."
Theo 1news.co.nz – Noo Thuyen