Nỗ lực pháp lý nhằm ngăn chặn việc lắp đặt đường ống thoát nước tại khu vực wāhi tapu gần Rotorua đã thất bại tại Tòa án Môi trường.
Cờ phản đối đường ống được dựng lên tại địa điểm biểu tình ở Hồ Rotokākahi. (Nguồn: Local Democracy Reporting)Dự án vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ cộng đồng
Công trình thuộc Dự án Hệ thống Thoát nước Tarawera bị tạm dừng khoảng một tháng trước sau khi các nhóm phản đối gửi đơn kiện lên Tòa án Môi trường về việc thi công tại hồ Rotokākahi.
Trước đó, dự án đã bị đình trệ trong nhiều tháng do các cuộc biểu tình và các thủ tục pháp lý. Tuy nhiên, chỉ vài ngày trước khi tòa đưa ra quyết định, công trình đã được tiếp tục thi công với sự có mặt của cảnh sát.
Dự án này nhằm kết nối 440 hộ dân tại hồ Tarawera với hệ thống xử lý nước thải công cộng, giúp giảm ô nhiễm từ các bể tự hoại.
Trong tổng số 23km đường ống đã hoàn thành, còn 1,4km chạy dọc theo đường Tarawera, song song với hồ Rotokākahi – khu vực được mana whenua (người bản địa có quyền quản lý đất đai) coi là wāhi tapu (vùng linh thiêng), nơi có tổ tiên của họ được chôn cất sau vụ phun trào núi lửa Tarawera năm 1886.
Hồ Tarawera gần Rotorua. (Nguồn: Local Democracy Reporting)Tòa án bác bỏ đơn kiện, nhấn mạnh lợi ích cộng đồng
Hội đồng quản lý hồ Rotokākahi và tổ chức Protect Rotokākahi Incorporated đã đệ đơn lên Tòa án Môi trường vào ngày 21 và 25 tháng 2, cho rằng hội đồng thành phố cần có giấy phép tài nguyên để tiến hành công trình.
Họ yêu cầu lệnh cấm thi công nhằm ngăn chặn nguy cơ tổn hại đến khu vực wāhi tapu và các khu mộ cổ.
Tòa án đã tổ chức phiên điều trần khẩn cấp vào ngày 19 tháng 3. Hôm qua, Thẩm phán Laurie Newhook và Ủy viên Môi trường Glenice Paine đã đưa ra phán quyết bác bỏ đơn kiện.
Trong quyết định của mình, tòa nhấn mạnh rằng dự án hệ thống thoát nước này là vì lợi ích cộng đồng.
"Việc cải thiện chất lượng nước ngọt ở hồ Tarawera là điều cần thiết cho tất cả các cộng đồng liên quan, bao gồm cả người Māori."
Tòa án cũng chỉ ra rằng kể từ năm 2018, đã có nhiều phương án được xem xét, cùng với nỗ lực đối thoại từ phía hội đồng thành phố thông qua các cuộc họp, thư từ và đề xuất giảm thiểu tác động.
"Thật đáng tiếc khi chúng tôi nhận thấy rằng những người đệ đơn đã không chấp nhận bất kỳ giải pháp nào không phù hợp với quan điểm của họ."
Hơn nữa, theo Đạo luật Quản lý Tài nguyên (RMA), họ không có quyền phủ quyết đối với dự án.
Xung đột văn hóa nhưng không đủ cơ sở pháp lý để ngăn chặn dự án
Tòa án công nhận rằng việc đặt ống thoát nước qua khu vực tapu có thể gây tổn thương văn hóa sâu sắc đối với cộng đồng Māori. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc toàn bộ cộng đồng rộng lớn hơn cũng có cùng quan điểm.
Tòa cho rằng các yếu tố khác cũng quan trọng đối với cộng đồng rộng lớn hơn, và vụ kiện này không đạt đến ngưỡng cao để cấm thi công, theo các án lệ trước đó.
"Chúng tôi nói điều này với sự tiếc nuối, vì chúng tôi hiểu được nỗi đau văn hóa mà các nguyên đơn và cộng đồng Māori cảm nhận."
Phán quyết chỉ trích cả hai bên về sự chậm trễ
Thẩm phán Newhook và Ủy viên Paine cũng chỉ trích việc trì hoãn của cả hai bên.
"Dự án này đã bắt đầu từ hai năm trước, nhưng đơn kiện chỉ được đưa ra vào thời điểm này. Điều đó đi ngược lại với nguyên tắc kịp thời trong các vụ kiện pháp lý."
Tòa án bày tỏ lo ngại về việc hội đồng thành phố chỉ mới nhận ra sự cần thiết của giấy phép tài nguyên vào phút chót, dẫn đến quyết định tự cấp giấy phép theo Điều 87BB của RMA chỉ sáu tuần trước.
Tòa nhận định hành động này của hội đồng là "gây tranh cãi" và là "nguyên nhân chính" dẫn đến vụ kiện.
Tuy nhiên, một số luận điểm của nguyên đơn liên quan đến giấy phép này vượt ngoài thẩm quyền của Tòa án Môi trường và có thể được đưa lên Tòa án Tối cao thông qua thủ tục xem xét tư pháp.
Theo 1news.co.nz – Noo Thuyen