HÀ NỘI/SEOUL – Khi Chủ tịch Samsung Electronics, ông Jay Y. Lee, gặp Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính vào tháng 7 năm ngoái, ông đã nhấn mạnh: “Thành công của Việt Nam là thành công của Samsung.”
Thuế quan của tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump có thể ảnh hưởng đến nguồn gốc và giá thành của chiếc điện thoại tiếp theo của bạn. Ảnh: Supplied/ Unsplash - Árpád CzappTuy nhiên, cam kết đầu tư dài hạn này đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi chính sách thuế quan "đối ứng" khắt khe của Tổng thống Mỹ Donald Trump, với mức thuế có thể lên tới 46% đối với hàng hóa từ Việt Nam, bao gồm điện thoại và thiết bị điện tử xuất sang Mỹ.
Samsung – nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam – hiện sản xuất khoảng 60% trong tổng số 220 triệu điện thoại bán ra toàn cầu mỗi năm tại Việt Nam, với phần lớn xuất khẩu sang Mỹ. Sự phụ thuộc sâu sắc vào Việt Nam khiến tập đoàn này đứng trước nguy cơ chịu tác động trực tiếp nếu thuế mới có hiệu lực vào tháng 7.
Samsung có thể phải chuyển sản xuất sang Ấn Độ hoặc Hàn Quốc
Dù Việt Nam và Samsung vừa tạm thời "thở phào" khi ông Trump tạm hoãn mức thuế lên 10% trong 90 ngày, các nguồn tin từ nội bộ Samsung và các nhà cung ứng cho biết công ty đang xem xét điều chỉnh sản xuất, bao gồm khả năng tăng công suất tại Ấn Độ hoặc Gumi (Hàn Quốc). Tuy nhiên, những điều chỉnh này sẽ tốn kém và mất thời gian.
Một lãnh đạo giấu tên của Samsung chia sẻ: “Mức thuế ban đầu cao hơn nhiều so với dự đoán khiến nội bộ khá hoang mang.”
Việt Nam chạy đua đàm phán, đối mặt áp lực đầu tư
Chính phủ Việt Nam đang gấp rút đàm phán với Mỹ để giảm thuế về mức 22-28%, đồng thời tìm cách duy trì sức hấp dẫn đầu tư trong bối cảnh mất dần lợi thế chi phí thấp. Các thách thức khác gồm:
• Tình trạng thiếu điện tái diễn.
• Thuế suất thực tế gia tăng theo tiêu chuẩn toàn cầu do OECD dẫn dắt.
• Thiếu lao động lành nghề và chi phí nhân công ngày càng cao.
Một lãnh đạo doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam cho biết ban đầu các công ty “hoảng loạn” trước chính sách thuế của ông Trump. Một số đã lên kế hoạch cắt giảm nhân sự, dù hiện tại vẫn trong trạng thái “chờ xem”.
Việt Nam có thể mất lợi thế, Ấn Độ hưởng lợi?
Các nhà kinh tế của Nomura nhận định: “Việt Nam mất lợi thế, Ấn Độ sẽ là bên hưởng lợi.” Ấn Độ đang đẩy nhanh đàm phán thương mại với Mỹ, dự kiến hoàn tất giai đoạn đầu vào cuối năm nay.
Trong khi đó, Samsung vẫn chưa đưa ra quyết định chính thức, nhưng đang cân nhắc chuyển một phần sản xuất điện thoại dành cho thị trường Mỹ về Hàn Quốc hoặc Ấn Độ – nơi hiện mới đáp ứng khoảng 20% công suất toàn cầu của Samsung.
BMI Research ước tính các sản phẩm điện tử chiếm khoảng 45% xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ, và các nhà sản xuất lớn như Samsung có thể sẽ giảm sản lượng nếu dự báo nhu cầu sụt giảm.
Samsung không chỉ sản xuất điện thoại mà còn lắp ráp TV, thiết bị gia dụng và màn hình tại Việt Nam. Giá trị xuất khẩu năm 2024 đạt khoảng 54 tỷ đô, chiếm gần 15% tổng kim ngạch xuất khẩu quốc gia.
Lo lắng bao trùm nhà máy
Tại nhà máy Samsung ở Thái Nguyên, không khí lo lắng đang lan rộng. “Tôi sợ họ sẽ cắt giảm hết,” – chị Nguyễn Thị Hảo, công nhân 39 tuổi, chia sẻ với Reuters.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran