New Zealand – Các lãnh đạo Iwi đã lên tiếng phản đối gay gắt kế hoạch cải cách luật cờ bạc trực tuyến của chính phủ, cho rằng việc đấu giá 15 giấy phép sòng bạc trực tuyến mà không hề có sự tham vấn với cộng đồng là điều "đáng kinh ngạc, đáng thất vọng và vô cùng đáng lo ngại".
Chủ tịch Pou Tangata Rāhui Papa cho biết cải cách luật cờ bạc sẽ tạo ra một nhóm người phụ thuộc khác. Ảnh: Angus Dreaver / RNZKế hoạch này – theo Bộ trưởng Nội vụ Brooke van Velden – dự kiến sẽ được triển khai vào tháng 2/2026, với khả năng phần lớn giấy phép sẽ rơi vào tay các tập đoàn cờ bạc nước ngoài. Đáng chú ý, các đơn vị trúng thầu không bắt buộc phải đóng góp tài chính cho cộng đồng, điều từng là một nét đặc trưng trong cách vận hành cờ bạc có trách nhiệm tại New Zealand.
Thông tin này khiến nhiều tổ chức địa phương, trong đó có nhóm An toàn trực tuyến Iwi Leaders ( Online Safety Iwi Leaders Group), lập tức lên tiếng yêu cầu chính phủ "tạm dừng" dự án và tiến hành tham vấn đầy đủ với chuyên gia, cộng đồng và người dân trước khi thông qua bất kỳ thay đổi lớn nào.
Lo ngại về hệ lụy xã hội và "một thế hệ phụ thuộc mới"
Chủ tịch Pou Tāngata thuộc Diễn đàn Lãnh đạo Iwi Quốc gia, ông Rāhui Papa, gọi đây là một hình thức “cờ bạc trong lén lút”:
“Chúng tôi lo ngại điều này sẽ tạo ra một thế hệ mới lệ thuộc vào cờ bạc. Khi chỉ cần một chiếc điện thoại trong tay, người ta có thể bước vào một ‘sòng bạc bỏ túi’ ngay trong nhà mình. Điều đó sẽ phá vỡ nhịp sống của nhiều gia đình, đặc biệt là người Māori.”
Thiếu ràng buộc với Te Tiriti và nguy cơ với giới trẻ Māori
Ông Papa nêu rõ một loạt vấn đề nghiêm trọng với cải cách này:
• Nếu giấy phép được trao cho các công ty offshore, không có ràng buộc pháp lý với Hiệp ước Te Tiriti o Waitangi.
• Không có cam kết đầu tư trở lại cho cộng đồng hoặc hỗ trợ các chương trình điều trị và phòng ngừa nghiện cờ bạc.
• Thiếu nghiên cứu đầy đủ về tác động lâu dài – bao gồm tổn thương tài chính, tâm lý và thể chất cho các gia đình.
Đặc biệt, ông nhấn mạnh rằng người Māori và Pasifika đã và đang chịu ảnh hưởng không cân xứng từ nạn cờ bạc, và giới trẻ Māori (taiohi Māori) sẽ dễ bị tổn thương hơn cả vì cờ bạc online rất khó bị phát hiện bởi phụ huynh hoặc người giám hộ.
“Hãy thẳng thắn – cải cách này sẽ phơi bày nhiều thanh thiếu niên hơn trước cám dỗ và nguy cơ. Đây chính là tác hại cờ bạc được hợp pháp hóa trong âm thầm.”
Chính phủ bảo vệ cải cách: “Tăng cường an toàn” cho cờ bạc trực tuyến
Bộ trưởng Brooke van Velden cho biết dự luật sẽ được trình Quốc hội trong năm nay và người dân sẽ có cơ hội bày tỏ ý kiến thông qua Ủy ban Lựa chọn Quốc hội (Select Committee).
Bà lý giải rằng cải cách nhằm đưa cờ bạc trực tuyến vào khuôn khổ pháp lý, bởi hiện tại người New Zealand đang truy cập hàng nghìn website cờ bạc nước ngoài không kiểm soát, không tiêu chuẩn, và không đảm bảo an toàn cho người chơi.
“Các công ty được cấp phép sẽ phải tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt như xác minh độ tuổi, kiểm soát quảng cáo và có biện pháp hạn chế tác hại. Họ cũng sẽ phải đóng GST, thuế cờ bạc nước ngoài và phí hỗ trợ điều trị cờ bạc – nguồn kinh phí dành cho các dịch vụ phòng chống nghiện cờ bạc.”
Lãnh đạo Iwi: “Chúng tôi không phản đối cờ bạc – chúng tôi phản đối sự im lặng và thiếu công bằng”
Các tổ chức Iwi khẳng định, đây không phải là phản đối cờ bạc một cách tuyệt đối, mà là lời cảnh tỉnh về cách chính phủ đang tiếp cận một vấn đề nhạy cảm, ảnh hưởng trực tiếp đến các cộng đồng dễ bị tổn thương nhất.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran