Trong bối cảnh chuẩn bị cho Ngày Anzac, phe đối lập tại Úc đã cam kết sẽ giữ nguyên chính sách cấp quyền công dân trực tiếp cho người New Zealand nếu giành chiến thắng trong cuộc bầu cử liên bang sắp tới. Đây là động thái mang tính biểu tượng nhằm củng cố mối quan hệ xuyên Tasman giữa hai quốc gia láng giềng.
Người dân New Zealand có thể xin hộ chiếu Úc sau bốn năm cư trú. (Nguồn: Getty)Quyền tiếp cận quốc tịch Úc từng là vấn đề kéo dài suốt hai thập kỷ đối với người New Zealand sinh sống tại Úc, cho đến khi chính phủ của Thủ tướng Anthony Albanese công bố thay đổi lớn vào năm 2023. Theo đó, hầu hết người New Zealand sẽ đủ điều kiện xin quốc tịch sau 4 năm sinh sống hợp pháp tại Úc.
Dù chính sách này ban đầu bị liên minh trung hữu chỉ trích vì lo ngại gia tăng áp lực lên hệ thống nhà ở, chi phí xã hội và phúc lợi, nhưng hiện tại, phe đối lập do ông Peter Dutton dẫn dắt đã lên tiếng khẳng định sẽ không thay đổi chính sách này.
“Chính phủ liên minh do ông Dutton lãnh đạo sẽ giữ nguyên chính sách hiện tại, cho phép người New Zealand tiếp cận quốc tịch Úc theo lộ trình trực tiếp,” một người phát ngôn cho biết với AAP.
Thông tin này đã mang lại sự an tâm lớn cho cộng đồng người New Zealand tại Úc. Bà Joanne Cox, cựu chủ tịch tổ chức vận động Oz Kiwi – nhóm đại diện cho quyền lợi của người New Zealand tại Úc – nhận định: “Đây là tuyên bố rất đáng mừng. Nếu họ giữ lời, thì những người đang chờ đủ điều kiện sẽ không phải lo bị ‘rút thảm’ bất ngờ.”
Trước năm 2023, người New Zealand gặp nhiều hạn chế về quyền lợi tại Úc, từ việc không được tiếp cận phúc lợi, vay học phí, một số cơ hội việc làm công cho đến quyền bầu cử. Trong khi đó, người Úc tại New Zealand vẫn được hưởng đầy đủ các quyền của thường trú nhân, bao gồm cả quyền bầu cử.
Sau nhiều năm đàm phán, Thủ tướng Jacinda Ardern đã đạt được bước đột phá vào năm 2022 khi thuyết phục được ông Albanese thực hiện thay đổi chính sách – đánh dấu cột mốc lịch sử trong quan hệ hai nước.
Theo Bộ Nội vụ Úc, chỉ trong vòng 100 ngày sau thay đổi chính sách, đã có hơn 30.000 người New Zealand nộp đơn xin hộ chiếu, và 27.826 người đã được cấp quốc tịch trong năm tài chính vừa qua.
Hiện có khoảng 600.000 người sinh tại New Zealand đang sinh sống tại Úc, là cộng đồng di dân lớn thứ tư sau Anh, Ấn Độ và Trung Quốc. Làn sóng di cư từ New Zealand sang Úc đang đạt mức cao nhất trong vòng một thập kỷ, với mức tăng ròng 56.000 người trong hai năm qua – một phần do suy thoái kinh tế sau đại dịch khiến New Zealand đối mặt với tình trạng "chảy máu chất xám".
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran