Một chuyên gia sản phụ khoa tại Auckland cảnh báo New Zealand đang tụt hậu nghiêm trọng trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh lạc nội mạc tử cung – căn bệnh mạn tính gây đau đớn và ảnh hưởng ít nhất 1 trong 10 phụ nữ tại quốc gia này.
Một bác sĩ phụ khoa ở Auckland cho biết, đối với nhiều bệnh nhân, cơn đau do lạc nội mạc tử cung rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến mọi khía cạnh trong cuộc sống của họ. Ảnh: 123rf.comHệ thống y tế “đứng yên” trước bệnh lý phức tạp
Trả lời chương trình Saturday Morning cùng Susie Ferguson, bác sĩ Michael Wynn-Williams cho biết hệ thống y tế New Zealand gần như không có bước tiến nào đáng kể trong việc điều trị lạc nội mạc tử cung – trái ngược với sự cải cách mạnh mẽ tại Úc trong vài năm qua.
“Chúng ta cần phải hành động. Đây là căn bệnh mãn tính phức tạp, gây viêm và đau dữ dội, nhưng thường bị xem nhẹ hoặc chẩn đoán sai.”
Lạc nội mạc tử cung: bệnh lý gây đau nhưng bị coi thường
Căn bệnh này xảy ra khi mô tương tự như lớp niêm mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung, có thể lan đến buồng trứng, vùng chậu, thậm chí là phổi.
Triệu chứng ở mỗi bệnh nhân khác nhau, nhưng gần như điểm chung là cơn đau nghiêm trọng, đặc biệt trong chu kỳ kinh nguyệt.
“Cơn đau ảnh hưởng đến mọi mặt cuộc sống – công việc, mối quan hệ, khả năng sinh sản và sức khỏe tâm thần.”
Đáng lo hơn, nhiều người trẻ khi mới bắt đầu hành kinh đã gặp tình trạng đau đớn đến mức không thể đi học – ảnh hưởng đến học hành, kỳ thi và tương lai.
Nếu không được điều trị, bệnh có thể trở nặng theo thời gian, như một chiếc núm vặn âm lượng cứ ngày càng được xoay lên.
8–10 năm để chẩn đoán – một thất bại hệ thống
Dù phổ biến, bệnh lạc nội mạc tử cung phải mất trung bình 8–10 năm mới được chẩn đoán chính xác – một minh chứng rõ ràng cho sự yếu kém của hệ thống.
Nguyên nhân chính được bác sĩ Wynn-Williams nêu ra gồm:
• Thiếu kinh phí đầu tư
• Phác đồ điều trị lỗi thời
• Khoảng cách giới trong tiếp cận và điều trị cơn đau
“Cơn đau của phụ nữ thường bị đánh giá sai hoặc coi nhẹ – đặc biệt với các bệnh lý vô hình như lạc nội mạc tử cung.”
“Xổ số địa lý” trong tiếp cận dịch vụ y tế
Bác sĩ cũng chỉ trích hiện tượng “xổ số mã vùng” trong y tế New Zealand – nơi khả năng tiếp cận chuyên gia y tế phụ thuộc vào việc bạn sống ở đâu.
“Nếu bạn ở Auckland, bạn có thể gặp bác sĩ chuyên khoa. Nhưng nếu ở New Plymouth? Mọi chuyện sẽ rất khó khăn.”
Bài học từ Úc: Hành động có thể thay đổi tất cả
Úc đã có bước tiến lớn nhờ Kế hoạch hành động quốc gia về lạc nội mạc tử cung (2018) – với hàng loạt sáng kiến:
• Chương trình giáo dục cộng đồng
• Đầu tư vào nghiên cứu
• Phòng khám điều trị đau vùng chậu do bác sĩ gia đình dẫn dắt
“Tình hình đã thay đổi mạnh mẽ. New Zealand cần sự đồng lòng từ chính trị gia để xây dựng kế hoạch hành động tương tự.”
Trí tuệ nhân tạo – bước tiến mới trong chẩn đoán
Giáo sư Louise Hull từ Đại học Adelaide – một trong những chuyên gia đứng sau kế hoạch của Úc – hiện đang phát triển công cụ AI hỗ trợ chẩn đoán bệnh này.
Bằng cách huấn luyện thuật toán với hàng ngàn ảnh MRI và siêu âm vùng chậu, nhóm nghiên cứu đã tạo ra hệ thống hỗ trợ bác sĩ phát hiện sớm dấu hiệu bệnh.
“Một chuyên gia MRI mất khoảng 2 năm để đọc thành thạo. AI có thể học cách họ đọc, xác định vùng nghi ngờ và hỗ trợ quá trình chẩn đoán.”
AI có thể giúp giảm rủi ro bỏ sót do con người – từ sự mệt mỏi của bác sĩ đến hạn chế kỹ thuật.
Theo rnz.co.nz – Khoa Tran