Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump dường như không bỏ sót bất kỳ nơi nào trong chiến dịch áp thuế toàn cầu, từ các đảo băng giá ở Bắc Cực có gấu Bắc Cực sinh sống đến những hòn đảo nhiệt đới nhỏ bé và thậm chí cả một thuộc địa cũ của Anh, nơi lãnh đạo địa phương tỏ ra bối rối vì không hiểu lý do bị nhắm đến.
Trạm khí tượng trên đảo Jan Mayen của Na Uy ở Biển Bắc Cực. (Nguồn: Associated Press)Trump đã làm rung chuyển thị trường toàn cầu khi công bố mức thuế cơ bản 10% đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ — và còn cao hơn đối với một số quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Mỹ.
Những vùng lãnh thổ ít liên quan đến thương mại cũng bị liệt vào danh sách áp thuế
Một số quốc gia như Nga (đang chịu lệnh trừng phạt), Canada, Mexico hoặc Tòa Thánh Vatican được miễn khỏi danh sách áp thuế. Tuy nhiên, nhiều lãnh thổ hầu như không có sản xuất hoặc vai trò kinh tế toàn cầu vẫn bị liệt kê trong danh sách được đăng tải bởi tài khoản "Rapid Response 47" – được cho là liên kết với Nhà Trắng, trên nền tảng mạng xã hội X (Twitter).
Dưới đây là một số cái tên gây ngạc nhiên:
Đảo Jan Mayen (Na Uy)
Một hòn đảo ở Bắc Cực gần như không có người ở – có thể còn nhiều gấu Bắc Cực hơn người – vẫn nằm trong danh sách bị áp thuế của Mỹ.
Jan Mayen, thuộc Na Uy từ năm 1930, chỉ có vài nhân viên quân đội và cơ quan khí tượng trú ngụ. Máy bay vận tải C-130 của quân đội Na Uy chỉ có thể hạ cánh khi thời tiết tốt vì sân bay không có hệ thống hạ cánh bằng thiết bị. Na Uy chưa có phản hồi chính thức về quyết định này.
Tokelau (lãnh thổ New Zealand)
Ba đảo san hô nhỏ với chỉ khoảng 1.500 cư dân và không có nền sản xuất lớn, cũng bị áp mức thuế 10%.
Chuyên gia kinh tế Roland Rajah từ Viện Lowy (Úc) cho rằng:
“Các quốc gia nhỏ như Tokelau rất khó có khả năng thay đổi được quyết định từ chính quyền Trump, bởi quy mô nhỏ và mức độ ưu tiên gần như bằng 0.”
Đảo Christmas (Úc)
Chủ tịch hội đồng đảo, ông Gordon Thomson cho biết:
“Chúng tôi không hề xuất khẩu gì sang Mỹ. Ngược lại, chúng tôi mua thiết bị khai khoáng của Mỹ, thông qua Tractors Singapore – nhà phân phối của Caterpillar Inc."
Đảo Christmas chủ yếu xuất khẩu phosphate sang Malaysia, Indonesia, Thái Lan và Úc chứ không liên quan gì đến thị trường Mỹ.
Quần đảo Heard và McDonald (Úc)
Hai hòn đảo không người ở, nằm giữa Madagascar và Nam Cực, cũng bị liệt vào danh sách áp thuế 10%.
Chính phủ Úc chưa phản hồi yêu cầu từ báo chí về ảnh hưởng của quyết định này đến các hoạt động khoa học tại đây.
Một con bò đang nghỉ ngơi trên đảo Norfolk xa xôi của Úc. (Nguồn: Associated Press)Đảo Norfolk (Úc)
Với dân số khoảng 2.000 người, đảo Norfolk là một thuộc địa cũ của Anh tại Thái Bình Dương. Nền kinh tế chủ yếu dựa vào du lịch, nhưng lại bị Mỹ áp mức thuế cao hơn — 29% — với lý do Norfolk từng áp thuế 58% lên hàng hóa Mỹ.
Ông George Plant, đại diện chính quyền Úc tại đảo, cho biết:
“Theo hiểu biết của tôi, chúng tôi không xuất khẩu gì sang Mỹ và cũng không áp thuế gì đối với hàng hóa Mỹ. Chúng tôi hoàn toàn không hiểu chuyện gì đang xảy ra.”
Chính sách thuế kiểu “rải thảm” và khó hiểu
Việc các hòn đảo xa xôi, hầu như không có thương mại với Mỹ lại bị nhắm đến đã khiến giới chuyên gia và chính quyền địa phương hoang mang và khó lý giải. Dù không có lời giải thích rõ ràng từ phía Nhà Trắng, nhưng nhiều ý kiến cho rằng điều này phản ánh một cách tiếp cận cứng rắn, mang tính biểu tượng hơn là thực tiễn kinh tế.