Cảnh sát cáo buộc ông là tội phạm. Nhưng các chính trị gia, bệnh nhân của ông và thậm chí có một cựu cảnh sát từng giúp bắt "Gandalf" đều mô tả ông là một anh hùng.
Chlöe Swarbrick Ảnh: RNZ/Samuel RillstoneGandalf là một trong những "tiên xanh" nổi tiếng nhất của New Zealand, một thuật ngữ dùng để chỉ những người cung cấp cần sa y tế chợ đen.
Cựu cảnh sát đã nói chuyện với Stuff với điều kiện giấu tên và xác nhận rằng các cảnh sát trong quận đã biết về hoạt động của Gandalf trong nhiều thập kỷ. Cựu cảnh sát này hiện là một trong những bệnh nhân của Gandalf - và ông lo lắng về những gì sẽ xảy ra với hàng trăm người khác cũng đang dựa vào nguồn cung cấp cần sa y tế với giá cả phải chăng này.
Hôm thứ Tư, Gandalf đã lên tiếng lần đầu tiên mà không dùng bút danh, tiết lộ mình là Paul Smith, một người đàn ông 66 tuổi ở Northland.
Một trát triệu tập của cảnh sát mà Smith cung cấp cho phóng viên Stuff cho thấy ông ấy bị buộc tội trồng và cung cấp cần sa sau khi cảnh sát đột kích vào nhà ông vào thứ Ba. Trong cuộc đột kích, hơn một chục cảnh sát đã phá hủy "nhà poly" của ông - một nhà kho trồng cần sa bằng nhựa - và lấy đi số dầu đủ dùng trong sáu tháng mà ông đã chuẩn bị cho hàng trăm bệnh nhân.
Kể từ khi tin tức về vụ bắt giữ ông nổ ra, xuất hiện một làn sóng ủng hộ Smith. Trong số những người ủng hộ có cựu cảnh sát và đồng lãnh đạo Đảng Xanh Chlöe Swarbrick, cùng với các bệnh nhân và gia đình của họ.
Swarbrick đã kêu gọi "giải thoát cho Gandalf", cô chia sẻ với phóng viên Stuff: "Thật kinh khủng. Đây là sự lãng phí hoàn toàn nguồn lực và thời gian của cảnh sát. Chúng tôi biết từ dữ liệu từ các trường đại học rằng khoảng hai phần ba bệnh nhân đang sử dụng cần sa y tế từ thị trường bất hợp pháp".
Cô cho biết cô đã gặp Smith cách đây vài năm và đã gặp những “nàng tiên xanh” khác trong thời gian cô vận động cải cách luật ma túy.
"Những gì tôi thấy với cộng đồng tiên xanh là bình thường, họ thường là người lớn tuổi, đặt bản thân và sinh kế của họ vào vòng nguy hiểm để cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng. Họ có nguy cơ bị bắt nên cần sự giúp đỡ", Swarbrick nói.
Một phát ngôn viên của cảnh sát cho biết đã có "cuộc điều tra đang diễn ra" đối với Smith.
"Không thể loại trừ các cáo buộc tiếp theo", người phát ngôn cho biết.
Khi được hỏi liệu cảnh sát có cảm thấy vấn đề này đáp ứng được bài kiểm tra lợi ích công cộng của cảnh sát để truy tố hay không, người phát ngôn cho biết họ sẽ có thể trả lời sau khi vụ án được hoàn tất.
"Vì sẽ có những vấn đề được đưa ra trước tòa, nên cảnh sát không nên tham gia thêm bình luận của công chúng vào thời điểm này", tuyên bố cho biết.
Ngoài ra, "Chúng tôi sẵn sàng cung cấp thêm bình luận khi chúng tôi có thể làm như vậy".
Một trong những người ủng hộ Smith, người đã nói chuyện với phóng viênStuff vào thứ năm, là Deliah Quedec. Cô đã mất người bạn đời của mình, John "Bing" Bradford, vì bệnh ung thư vào tháng 9 năm 2023. Anh được chẩn đoán mắc bệnh ung thư bàng quang giai đoạn bốn vào năm 2020 và được cho là chỉ còn sống được hai tháng.
"Gandalf là món quà của Chúa dành cho chúng tôi. Hầu hết mọi người sẽ buồn nếu biết chuyện gì đang xảy ra với ông ấy bây giờ", cô ấy nói.
Cô ấy ghi nhận Gandalf đã mang đến cho chồng cô là Bradford "ba năm sống chất lượng" – để anh ấy đi du lịch và thậm chí xây một ngôi nhà nhỏ cho hai vợ chồng.
"Nếu không có Gandalf, Bing sẽ không thể sống đến năm 2023", Quedec nói.
Khi Bradford bị ung thư, Quedec cho biết họ đã nói với bác sĩ của họ rằng họ ủng hộ kế hoạch sử dụng cần sa y tế. Bác sĩ cũng đã tìm hiểu về những nguồn cung cấp cần sa y tế thông qua thị trường hợp pháp, nhưng Quedec cho biết chi phí sẽ là 400 đô mỗi hai tuần.
Họ chỉ phải trả cho Smith một nửa số tiền đó, và khi họ không có tiền để trả vì nhà bị cháy, ông ấy đã tặng dầu CBD miễn phí cho họ.
"Ông ấy không làm điều này để trở nên giàu có. Bạn có thể thấy điều đó nếu bạn trong tình huống như vậy", cô ấy nói.
"Ông ấy trông giống như một gã hippy lạc lối, không đi giày. Ông lái một chiếc xe tải cũ. Thành thật mà nói ông ấy chỉ làm điều này để giúp đỡ mọi người vì ông quan tâm và không thích nhìn thấy mọi người đau khổ. Ông ấy không phải là tội phạm."
Đó là quan điểm được nhiều người chia sẻ khi liên hệ với phóng viên Stuff sau khi Smith lên tiếng vào thứ Tư.
Cựu cảnh sát cho biết cảnh sát nên giải thích lý do tại sao cáo buộc này đáp ứng được các hướng dẫn truy tố của Tổng chưởng lý, trong đó nêu rõ rằng các cáo buộc phải vượt qua "Bài kiểm tra vì lợi ích công cộng".
"Tôi từng là một trong những cảnh sát, khi mới vào nghề, thường bắt giữ những người hút cần sa. Chỉ cần một điếu cần sa, chúng tôi sẽ bắt giữ bạn. Và thành thật mà nói, tôi rất xấu hổ về điều đó", cảnh sát cho biết.
Anh ta cho biết cảnh sát nên xem xét những tác hại đang xảy ra.
"Rõ ràng là cộng đồng biết về những gì ông ấy đã làm trong một thời gian dài, bao gồm cả cộng đồng cảnh sát. Họ gần như đã nhắm mắt làm ngơ", anh ta cho biết.
Nếu có điều gì đó thay đổi, thì cảnh sát cho biết điều đó có thể giúp giải thích cho quyết định này. Nhưng cảnh sát đã từ chối trả lời các câu hỏi của Stuff về "lợi ích công cộng" của vụ án này.
Cựu cảnh sát cho biết việc đóng cửa hoạt động của Smith sẽ khiến ông ấy - và nhiều người khác - rơi vào tình thế khó khăn, hoặc buộc phải trả thêm hàng trăm đô hoặc không có gì.
"Ông ấy đang thực sự phục vụ cộng đồng. Riêng tôi, tôi đã dùng một hỗn hợp đủ loại thuốc gây ảnh hưởng lớn đến tôi", anh ấy nói.
Nhưng sau khi nhận được dầu cần sa từ Smith, viên cảnh sát cho biết cuối cùng anh ấy đã có thể ngủ và không còn cần dùng morphine và tramadol nữa. Cần sa y tế mà anh ấy nhận được từ Smith không chứa THC - chất khiến người dùng "phê".
"Nó không khiến tôi phê. Nó chỉ giúp giảm đau và giúp tôi ngủ. Và tôi hoàn toàn ủng hộ những gì ông ấy đang làm và cách ông ấy làm. Ông ấy làm cho nó trở nên giá cả phải chăng", cựu cảnh sát cho biết.
Bà chủ của Drug Foundation, Sarah Helm cũng đặt câu hỏi về giá trị của việc truy tố những nàng tiên xanh. Bà cho biết hàng trăm nghìn người New Zealand sử dụng cần sa vì lý do điều trị, nhưng hầu hết không đủ khả năng mua nó thông qua kênh hợp pháp.
"Những nàng tiên xanh vẫn phục vụ nhóm này và nhiều người mà họ cung cấp mắc các bệnh mãn tính hoặc đang được chăm sóc giảm nhẹ", bà cho biết.
"Chúng tôi đã nói từ lâu rằng các cuộc đột kích của cảnh sát này không phải là cách sử dụng thời gian và nguồn lực của cảnh sát một cách hiệu quả, đặc biệt là khi chúng tác động đến những nàng tiên xanh và những người mà họ chăm sóc", bà nói.
Helm cho biết cảnh sát nên sử dụng nguồn lực của mình để nhắm vào nguồn cung cấp các loại thuốc nguy hiểm hơn, chẳng hạn như methamphetamine và cocaine.
Smith sẽ phải ra hầu tòa tại Tòa án Quận Whangārei vào thứ Hai. Những người ủng hộ ông đã lên kế hoạch biểu tình bên ngoài tòa án vào sáng hôm đó.
Nghị sĩ Shane Reti, cựu bộ trưởng y tế, đã được tiếp cận để xin bình luận.
Theo stuff.co.nz – Duong Nguyen