Tổng thống Donald Trump khẳng định Mỹ sẽ hỗ trợ các quốc gia Đông Nam Á sau trận động đất kinh hoàng. Tuy nhiên, những tác động từ chính sách cắt giảm viện trợ nước ngoài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng ứng phó của Mỹ trước thảm họa lớn đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai của ông.
Lực lượng cứu hộ làm việc tại hiện trường một tòa nhà cao tầng đang xây dựng bị sập sau trận động đất mạnh 7,7 độ richter ở Bangkok, Thái Lan. (Nguồn: Associated Press)Trận động đất kinh hoàng tại Myanmar và Thái Lan
Một trận động đất mạnh đã làm rung chuyển Myanmar và Thái Lan vào thứ Sáu (giờ địa phương), khiến ít nhất 150 người thiệt mạng và nhiều người khác bị mắc kẹt dưới đống đổ nát của các tòa nhà cao tầng.
Khi được hỏi về vụ động đất tại Washington, Tổng thống Trump cho biết:
"Chúng tôi sẽ hỗ trợ. Chúng tôi đã lên phương án và báo động đội ngũ cứu trợ. Thật kinh hoàng những gì đã xảy ra."
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, Tammy Bruce, cho biết chính quyền sẽ dựa trên các yêu cầu hỗ trợ từ khu vực để đưa ra phản ứng phù hợp.
"USAID( Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ) vẫn duy trì một đội ngũ chuyên gia về thảm họa với khả năng ứng phó nhanh chóng, cung cấp lương thực và nước uống an toàn để cứu sống nạn nhân sau thiên tai," Bruce khẳng định.
Cựu quan chức cảnh báo: Hệ thống cứu trợ Mỹ đang “tê liệt”
Dù có những tuyên bố trấn an, Sarah Charles – cựu quan chức cấp cao của USAID từng phụ trách các nhóm cứu trợ thảm họa dưới thời chính quyền Biden – cảnh báo rằng hệ thống hiện nay đang ở trong tình trạng “tê liệt hoàn toàn”.
Bà nhấn mạnh rằng USAID không còn đủ nhân lực và nguồn lực để triển khai các đội cứu hộ nhanh chóng, điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng giải cứu người mắc kẹt trong các tòa nhà đổ sập và cung cấp viện trợ nhân đạo kịp thời.
Chính sách cắt giảm viện trợ đẩy USAID vào khủng hoảng
Cùng ngày xảy ra động đất, Ngoại trưởng Marco Rubio và Jeremy Lewin – một cựu cộng sự của Elon Musk hiện đang giữ chức vụ cao tại USAID – thông báo sa thải hầu hết nhân viên còn lại của USAID và chuyển các chương trình viện trợ còn hoạt động về Bộ Ngoại giao.
Từ khi nhậm chức vào ngày 20/1, chính quyền Trump đã thực hiện các đợt cắt giảm mạnh tay đối với viện trợ nước ngoài, khiến hàng nghìn nhân viên bị sa thải và hàng loạt hợp đồng bị chấm dứt đột ngột. Điều này đã gây ra khủng hoảng nghiêm trọng trong lĩnh vực cứu trợ và phát triển toàn cầu, khi các đối tác của Mỹ phải vật lộn để lấp đầy khoảng trống tài chính hàng tỷ USD mà USAID để lại.
Sau trận động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ và Syria năm 2023, các nhóm cứu hộ được USAID hậu thuẫn từ Los Angeles và Virginia đã nhanh chóng có mặt tại hiện trường để tìm kiếm người sống sót. Thông thường, những đội cứu hộ này có thể lên đường trong vòng 24 giờ.
Nhưng theo Charles, dù các hợp đồng dành cho đội tìm kiếm và cứu hộ vẫn được duy trì nhờ sự can thiệp của Quốc hội, các hợp đồng vận chuyển đặc biệt – cần thiết để đưa đội cứu hộ, chó nghiệp vụ và thiết bị hạng nặng đến khu vực thiên tai – đã bị cắt bỏ.
Ngoài ra, việc cắt giảm nhân sự tại USAID đã "tàn phá" bộ phận điều phối cứu trợ, khiến việc hợp tác với các đồng minh và tổ chức quốc tế trở nên hỗn loạn. Các khoản cắt giảm khác cũng ảnh hưởng đến các dịch vụ khẩn cấp của Liên Hợp Quốc và các tổ chức cứu trợ quốc tế.
Thách thức lớn trong ứng phó thảm họa toàn cầu
Trận động đất lần này không chỉ là một thảm kịch mà còn đặt ra bài kiểm tra lớn đối với khả năng ứng phó của Mỹ trước thiên tai trong bối cảnh USAID bị cắt giảm nghiêm trọng.
Các chuyên gia cảnh báo rằng, nếu không có sự đầu tư đúng mức vào hệ thống cứu trợ nhân đạo, thế giới có thể chứng kiến thêm nhiều thất bại trong công tác đối phó với thảm họa – đặc biệt khi biến đổi khí hậu đang khiến các hiện tượng thiên tai ngày càng khốc liệt hơn.
Giữa bối cảnh này, việc nhanh chóng khôi phục năng lực của USAID và củng cố hợp tác quốc tế sẽ là yếu tố sống còn để đảm bảo hàng triệu người có thể nhận được sự hỗ trợ kịp thời trong tương lai.
Theo 1news.co.nz– Khoa Tran