Đại diện người lao động cho biết nhiều lao động thời vụ từ các quốc đảo Thái Bình Dương vẫn đang bị lợi dụng, hơn hai năm sau khi một báo cáo chỉ trích chương trình Recognised Seasonal Employer (RSE) đã chỉ ra điều kiện làm việc chẳng khác nào "nô lệ thời hiện đại".
Bộ trưởng Nhập cư Erica Stanford gần đây đã phải lên tiếng xin lỗi vì thiếu sự trao đổi với các nhà lãnh đạo Thái Bình Dương về chương trình này.
Hiện tại, 13.000 lao động từ Tonga, Samoa và Vanuatu đang làm việc tại các vườn nho và vườn cây ăn quả trên khắp New Zealand.
Tệp: Vườn cây ăn quả ở Vịnh Hawke.Không có ngày nghỉ, chỗ ở tồi tàn
Một trong những vấn đề lớn là không có luật nào yêu cầu người lao động RSE được nghỉ một ngày mỗi tuần. Đây chỉ là một trong nhiều mối quan ngại mà các tổ chức đã nêu với Bộ trưởng Nhập cư vào năm ngoái, theo các tài liệu được tiết lộ bởi 1News.
Ngoài ra, có những lo ngại rằng nhiều chỗ ở không đáp ứng tiêu chuẩn Healthy Homes hoặc quy định của Đạo luật Thuê nhà – mặc dù công nhân vẫn bị trừ tiền thuê từ lương của họ.
Roy Wanemut, một cựu công nhân RSE, chia sẻ với 1News:
"Chúng tôi không phải là robot. Chúng tôi là con người. Chúng tôi cần thời gian để nghỉ ngơi… để hồi phục sau những công việc nặng nhọc."
Richard Small, giám đốc công ty luật Pacific Legal, gọi điều kiện sống của công nhân RSE là "gần như một vụ bê bối".
"Thật không thể chấp nhận được khi họ vẫn phải sống trong những điều kiện thấp hơn tiêu chuẩn."
Cùng chung quan điểm, Nia Bartley từ Hội đồng Công đoàn Komiti Pasifika nhấn mạnh:
"Tôi không tin rằng nhiều người New Zealand sẽ chịu đựng điều này. Làm sao có thể công bằng khi bạn phải sống chen chúc như cá mòi trong hộp, nhưng tiền thuê nhà vẫn có thể tăng?"
Bằng chứng về điều kiện sống tồi tệ
Năm 2022, Ủy ban Nhân quyền đã phát hiện bằng chứng về tình trạng quá tải chỗ ở.
Giáo sư Gail Pacheco, Ủy viên Cơ hội Bình đẳng, nói với 1News:
"Chúng tôi đã tìm thấy bằng chứng về nhiều công nhân sống trong điều kiện kém chất lượng. Có những trường hợp họ bị thu tiền thuê không hợp lý, với tới bảy người sống chung trong một phòng."
Bà kêu gọi Chính phủ đẩy nhanh việc cải thiện điều kiện cho công nhân RSE:
"Tại sao công nhân thời vụ lại không được hưởng các quyền lợi như những người thuê nhà khác tại New Zealand?"
Wanemut cũng chia sẻ rằng anh từng phải ngủ trong phòng khách vì phòng ngủ quá đông người:
"Sống 10 tháng với bốn người trong một phòng… đôi khi tôi phải ngủ ngoài phòng khách."
Hiện nay, với vai trò là một người liên lạc công đoàn, anh xác nhận rằng tình trạng chưa được cải thiện đáng kể:
"Chúng tôi vẫn tiếp tục có những phàn nàn tương tự."
Chính phủ hứa hẹn nhưng chưa hành động
Giám đốc Pacific Legal, Richard Small, cho biết:
"Chúng tôi đã nghe chính phủ hứa hẹn sẽ có những cuộc rà soát toàn diện nhiều lần, nhưng chưa có hành động cụ thể."
Tuy nhiên, theo Bộ Kinh doanh, Đổi mới và Việc làm (MBIE), tình hình đã có một số cải thiện. 50% công nhân RSE hiện sống trong nhà ở dân cư với tiêu chuẩn thuê nhà bình thường. Những người còn lại ở trong ký túc xá và nhà ở chuyên dụng cũng đáp ứng tiêu chuẩn, dù pháp luật chưa bắt buộc.
Bộ trưởng Erica Stanford đã từ chối trả lời phỏng vấn của 1News. Tuy nhiên, tại một phiên điều trần vào tháng 1, bà thừa nhận Chính phủ đã xin lỗi lãnh đạo các nước Thái Bình Dương vì không tham vấn họ về điều kiện ăn ở và mức lương của công nhân RSE.
Trong khi đó, New Zealand Winegrowers – tổ chức đại diện cho ngành trồng nho – cũng từ chối phỏng vấn.
Kate Scott, Giám đốc điều hành Horticulture NZ, cho biết trong một tuyên bố:
"Chúng tôi coi trọng mọi mối lo ngại về phúc lợi người lao động và hoàn toàn ủng hộ việc điều tra kỹ lưỡng khi cần thiết."
Bà nhấn mạnh rằng một chương trình thí điểm mới có tên Whānau Moana Nui sẽ được triển khai, nhằm cải thiện điều kiện cho lao động Thái Bình Dương theo tiêu chuẩn toàn cầu.
Theo 1news.co.nz – Noo Thuyen