Số lượng các công ty bị điều tra về nạn buôn người ở New Zealand đã tăng vọt gần 4000%.
Ảnh: RNZCác số liệu do Cục Di trú New Zealand công bố theo Đạo luật Thông tin Chính thức cho thấy chỉ có sáu trường hợp từ năm 2018 đến năm 2020, nhưng đã có 236 trường hợp trong hai năm tính đến tháng 10 năm ngoái.
Sự gia tăng các cuộc điều tra về nạn buôn người trùng với việc giới thiệu công việc của chủ lao động có giấy phép, trong đó một số công ty môi giới ở nước ngoài đã hợp tác với các doanh nghiệp tại đây để thuyết phục người di cư trả tiền cho các công việc – mà một số là giả mạo.
Vụ truy tố nạn buôn người gần đây nhất là cách đây năm năm. Một người ủng hộ chống nạn buôn người cho biết mọi người bắt đầu mất niềm tin vào hệ thống và tự hỏi liệu vấn đề này có bị che giấu hay không.
Tổng thư ký của Công đoàn Công nhân Đầu tiên- Dennis Maga cho biết số lượng các trường hợp đang bị điều tra chỉ là phần nổi của tảng băng chìm, vì nhiều người di cư quá sợ hãi để báo cáo về việc bị lạm dụng. Khoảng 30 người di cư Philippines đã bị buôn bán vào cuối năm ngoái và một số trong đó đã nhận được lời đe dọa sẽ bị giết.
Các công tố viên của chính phủ dường như miễn cưỡng theo đuổi các vụ án buôn người, ông nói, thay vào đó, họ buộc tội những kẻ này với các tội danh nhẹ hơn là bóc lột người di cư hoặc cung cấp tư vấn nhập cư trái phép.
"Mỗi lần chúng tôi theo đuổi một vụ buôn người. Ở New Zealand, thực sự rất khó để thiết lập điều đó. Tôi nghĩ rằng công tố viên của chính phủ có ngưỡng cao. Đối với nạn buôn người, phải có một hình thức cưỡng bức - bắt cóc, gian lận, lừa dối, lạm dụng quyền lực, yêu cầu thanh toán. Và nếu chúng tôi tin rằng có một số yếu tố của nó, đôi khi rất khó để thuyết phục công tố viên theo đuổi vụ án đó. Họ nên được phép nâng mức độ vụ án lên và theo dõi các vụ án buôn người đối với những người là chủ lao động".
"Chúng tôi thực sự muốn thảo luận với chính phủ về lý do tại sao họ không thể truy tố những cá nhân này mặc dù nạn buôn người [ở mức độ] cao và có khiếu nại chống lại những chủ lao động gian dối này".
"Hiện nay, cộng đồng có nhận thức rằng chính phủ New Zealand không nâng những vụ việc này lên thành tội buôn người vì điều đó có thể ảnh hưởng đến danh tiếng của New Zealand, rằng nạn buôn người đang diễn ra ở New Zealand. Nó cũng có thể ảnh hưởng đến giá trị thương mại của New Zealand. Thay vì giải quyết và chấp nhận rằng nó đang diễn ra ở đất nước này."
Những người ủng hộ cộng đồng khi báo cáo các vụ việc lên chính phủ đã bối rối không hiểu tại sao những kẻ ấy không đạt ngưỡng tội buôn người.
"Nếu bạn từng xem trang web về hành vi lừa đảo, sẽ thấy hình ảnh chủ lao động yêu cầu tiền, người lao động thực sự bị ép buộc phải làm việc, về cơ bản, họ đã bị lừa dối. Và tôi nghĩ điều đó ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của chính phủ. Nếu có ít vụ truy tố, bạn có nghĩ mọi người sẽ có động lực để lên tiếng không? Tôi nghĩ rằng nhận thức hiện tại là việc này sẽ lãng phí thời gian".
"Mọi người sẽ vẫn cảnh giác, nhưng họ sẽ sử dụng phương tiện truyền thông để vạch trần những cá nhân đó thay vì tìm đúng kênh và khiếu nại".
Thanh tra Lao động (The Labour Inspectorate- LI) cho biết trong năm 2023/24, MBIE đã nhận được 8027 khiếu nại hoặc báo cáo liên quan đến các vấn đề việc làm, bao gồm 3925 khiếu nại về Bóc lột Người di cư.
"Trong LI, chúng tôi có một nhóm chuyên trách mảng Bóc lột Người di cư tập trung vào những khiếu nại nghiêm trọng và tệ hại hơn mà chúng tôi nhận được", Simon Humphries, người đứng đầu bộ phận tuân thủ và thực thi của LI cho biết.
Có 85 thanh tra viên, so với 49 thanh tra viên toàn thời gian, trong 2017.
Một vụ buôn người đã bị truy tố vào năm 2020 - Joseph Auga Matamata, thủ lĩnh người Samoa ở Hastings đã bị kết án 11 năm tù vì đưa 13 người Samoa đến New Zealand và bóc lột họ trong hơn 25 năm - nhưng không có vụ nào kể từ đó.
Báo cáo về nạn buôn người của Hoa Kỳ năm 2024 đối với New Zealand đã ghi nhận việc không có vụ truy tố nào. "Đơn vị xử lý các tội nghiêm trọng của Cơ quan Di trú New Zealand (INZ) đã điều tra các vụ buôn người liên quan đến vi phạm luật di trú; tuy nhiên, theo một số nhà quan sát, INZ đã miễn cưỡng truy tố các vụ buôn người và cơ quan này đã không nhất quán phối hợp với các công tố viên trước khi quyết định truy tố. LI và INZ được cho là không phải lúc nào cũng phản hồi hoặc điều tra các khiếu nại do những người lao động nhập cư bị bóc lột đưa ra."
Báo cáo cho biết những người từ Châu Á, Thái Bình Dương, Bắc Phi và một số quốc gia Mỹ Latinh dễ bị cưỡng bức lao động trong các lĩnh vực nông nghiệp, sữa, xây dựng, làm vườn, trồng nho, đánh bắt cá, dịch vụ thực phẩm, bán lẻ rượu, công nghệ, khách sạn, vận tải và dịch vụ gia đình của New Zealand.
"Các công ty môi giới di trú không được quản lý và cấp phép đang hoạt động tại New Zealand và các quốc gia nguồn, đặc biệt là ở Bangladesh, Ấn Độ, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và Philippines, tạo điều kiện cho nạn buôn người bằng cách hỗ trợ trong quá trình cấp thị thực cho nạn nhân", báo cáo cho biết.
"Cơ quan Thanh tra Lao động đã điều tra các khiếu nại về lao động cưỡng bức nhưng chủ yếu hoạt động trong hệ thống pháp luật dân sự, điều này có thể góp phần vào việc không truy tố hình sự các tội phạm lao động cưỡng bức vì chính quyền không chuyển các vụ án để điều tra hình sự".
Có hơn 3000 khiếu nại về nạn buôn người vào năm ngoái và 400 khiếu nại trong năm nay.
Mặc dù một số trường hợp trên có thể có dấu hiệu của nạn buôn người, nhưng không phải tất cả các trường hợp đều đạt đến ngưỡng thích hợp để truy tố, Tổng giám đốc INZ về Tuân thủ và Điều tra Di trú Steve Watson cho biết.
"Cơ quan Thanh tra Lao động của MBIE xử lý các vụ án dân sự liên quan đến lao động cưỡng bức, nhưng khi đạt đến ngưỡng hình sự, vụ án sẽ được chuyển cho Cảnh sát New Zealand (đối với các hành vi phạm tội trong nước) hoặc Cơ quan Di trú New Zealand (vi phạm xuyên biên giới)", ông cho biết trong một tuyên bố bằng văn bản. "Lao động cưỡng bức là khi một người không tình nguyện hoặc bị ép buộc phải làm việc, hoặc bị bắt làm việc trái với ý muốn của họ, thường là dưới sự đe dọa trừng phạt. Điều này bao gồm cả công việc bất hợp pháp hoặc trái phép".
Từ năm 2015, đã có bốn vụ truy tố về nạn buôn người và kết án hai tội phạm.
"Chúng tôi cần sự giúp đỡ của các tổ chức cộng đồng và công chúng để xóa bỏ nạn buôn người. Cục Di trú New Zealand không thể và không làm điều này một mình."
Theo rnz.co.nz – Duong Nguyen