Băng biển Bắc Cực vừa ghi nhận mức thấp kỷ lục trong mùa đông năm nay, đánh dấu mùa tăng trưởng yếu nhất kể từ khi các số liệu được ghi nhận cách đây 47 năm. Theo các nhà khoa học, đây là một tín hiệu đáng báo động của biến đổi khí hậu, với những tác động lan rộng trên toàn cầu.
Một chiếc thuyền đi qua một vịnh biển đóng băng ở Nuuk, Greenland, ngày 6 tháng 3 năm 2025. (Nguồn: Associated Press)Diện tích băng biển giảm kỷ lục, thấp hơn cả năm 2017
Mỗi năm, băng biển Bắc Cực đạt đỉnh vào tháng 3 trước khi bước vào mùa tan băng kéo dài sáu tháng. Tuy nhiên, theo Trung tâm Dữ liệu Băng tuyết Quốc gia (NSIDC), diện tích băng đo được vào thứ Bảy vừa qua chỉ đạt 14,33 triệu km², thấp hơn khoảng 80.000 km² so với mức đỉnh thấp nhất trước đó vào năm 2017 – tương đương với diện tích bang California (Mỹ).
“Chính sự nóng lên toàn cầu đang khiến băng biển suy giảm,” chuyên gia dữ liệu băng tuyết Walt Meier nhấn mạnh. "Chỉ cần nhiệt độ từ 31°F (-0,5°C) tăng lên 33°F (0,5°C), băng từ trạng thái có thể trượt tuyết sẽ biến thành nước bơi lội."
Cảnh báo từ các nhà khoa học: Bắc Cực là hệ thống báo động sớm
Nhà khoa học Jennifer Francis từ Trung tâm Nghiên cứu Khí hậu Woodwell cho biết đây là một dấu hiệu cảnh báo quan trọng về những biến đổi khí hậu khó quan sát bằng mắt thường.
Các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng Bắc Cực đang nóng lên nhanh gấp bốn lần so với phần còn lại của thế giới. Điều này làm thay đổi sự chênh lệch áp suất và nhiệt độ giữa hai bán cầu, khiến dòng tia (jet stream) suy yếu. Hệ quả là các cơn bão và đợt lạnh có thể kéo dài hơn, gây ra mưa hoặc tuyết lớn ở nhiều khu vực khác trên thế giới.
“Bầu khí quyển mùa đông ấm lên trên vòng Bắc Cực có thể ảnh hưởng đến các mô hình thời tiết quy mô lớn và tác động đến những người sống bên ngoài khu vực này,” nhà khoa học băng tuyết Julienne Stroeve từ Đại học Manitoba cho biết.
Băng biển mỏng hơn, mùa hè có thể tan nhanh hơn
Không chỉ giảm về diện tích, băng biển Bắc Cực năm nay còn mỏng hơn, làm tăng nguy cơ tan chảy nhanh chóng vào mùa hè. Dù vậy, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng mức thấp kỷ lục vào mùa đông không đồng nghĩa với việc mùa hè sẽ có diện tích băng thấp kỷ lục.
Băng biển tan chảy có ảnh hưởng nghiêm trọng đến gấu Bắc Cực, khiến chúng nhỏ hơn, yếu hơn và đói hơn do mất đi môi trường săn mồi. Bên cạnh đó, băng mùa đông cũng rất quan trọng đối với ngành đánh bắt cá và sự sinh trưởng của hải cẩu non.
Bắc Cực mất lượng băng lớn tương đương diện tích Pakistan
Mùa đông có diện tích băng lớn nhất trong lịch sử được ghi nhận vào năm 1979, với 16,64 triệu km². Như vậy, kể từ khi vệ tinh bắt đầu theo dõi, băng biển Bắc Cực đã thu hẹp một diện tích tương đương Pakistan.
“Trong những năm có băng biển mở rộng mạnh, lớp băng có thể vươn xa xuống phía nam, tới Nhật Bản, Trung Quốc và vịnh St. Lawrence của Canada,” Meier cho biết.
Dữ liệu cũng chỉ ra rằng 5 năm có diện tích băng biển thấp nhất vào mùa đông đều xảy ra từ năm 2015 đến nay. Điều đáng lo ngại là mùa hè mới là thời điểm quyết định sức khỏe của băng biển Bắc Cực. Khi lớp băng mất đi, nước biển hấp thụ nhiều nhiệt hơn, làm mùa thu và mùa đông tiếp theo ấm hơn, khiến vòng xoáy tan băng ngày càng nghiêm trọng hơn.
Theo 1news.co.nz – Khoa Tran