Nền kinh tế New Zealand đang rơi vào tình trạng suy thoái. Hiện đang có ít hơn 32.000 người có việc làm so với một năm trước và hàng nghìn người dân New Zealand đã đến Úc để thoát khỏi nền kinh tế ảm đạm của họ.
Hình minh họa tiền giấy NZ, bút, máy tính và đường màu xanh đang thể hiện xu hướng tăng. Ảnh: 123RFNền kinh tế Úc không suy thoái. So với vài năm trước, lực lượng lao động của nước này đang lớn hơn và có số lượng người có việc làm đạt kỷ lục, với nhiều việc làm trống hơn nhiều.
Nhưng lạm phát đã giảm ở cả hai quốc gia và Ngân hàng Dự trữ Úc dự kiến sẽ sớm bắt đầu cắt giảm lãi suất.
Chuyện gì đang xảy ra? Chúng ta hãy cùng xem xét câu chuyện thông qua một vài biểu đồ.
Lãi suất ở New Zealand và Úc
Trong những năm gần đây, New Zealand và Úc đều trải qua tình trạng lạm phát cao.
Ngân hàng Dự trữ New Zealand (RBNZ) bắt đầu tăng lãi suất vào tháng 10 năm 2021 để chống lại tình trạng này, tám tháng trước khi Ngân hàng Dự trữ Úc (RBA) làm như vậy.
RBNZ cũng tăng lãi suất cao hơn. Lãi suất chính thức của ngân hàng này đạt đỉnh ở mức 5,5%, trong khi lãi suất của Úc đạt đỉnh ở mức 4,35%.
Và sau khi tăng lãi suất sớm hơn và cao hơn, RBNZ đã bắt đầu cắt giảm lãi suất một lần nữa. Lần cắt giảm đầu tiên của ngân hàng này được thực hiện vào tháng 8.
Vậy lúc nào thì Úc cũng sẽ cắt giảm lãi suất? Theo thị trường tài chính, có khả năng cao là hội đồng quản trị RBA sẽ cắt giảm lãi suất trong vài tuần nữa sau cuộc họp vào ngày 17-18 tháng 2 (chúng ta hãy cùng chờ xem).
Tỷ lệ thất nghiệp đã tăng
Điều gì đã xảy ra với tình trạng thất nghiệp ở cả hai quốc gia?
Để chống lại lạm phát, RBNZ và RBA đã tăng lãi suất để làm chậm hoạt động kinh tế và họ đã làm như vậy khi biết rằng tình trạng thất nghiệp sẽ tăng lên như một hệ quả. Họ muốn tình trạng thất nghiệp tăng lên để giảm áp lực tiền lương và lạm phát.
Tuy nhiên, kết quả việc làm thực tế lại rất khác nhau ở cả hai quốc gia.
Biểu đồ tình trạng thất nghiệp ở New Zealand. Ảnh: ABC News
Biểu đồ tình trạng thất nghiệp ở Úc. Ảnh: ABC NewsTất nhiên, chúng ta cần phải cẩn thận khi so sánh tỷ lệ thất nghiệp ở các quốc gia khác nhau.
Tại sao à? Bởi vì "tỷ lệ thất nghiệp" có thể che khuất thông tin quan trọng về tình trạng thực sự của lực lượng lao động của một quốc gia.
Ví dụ, lực lượng lao động của New Zealand không tăng trong 12 tháng qua, nhưng bạn sẽ không biết điều đó khi nhìn vào tỷ lệ thất nghiệp của nước này.
Hàng nghìn người Kiwi đã rời bỏ đất nước của họ đến Úc, và những người khác đã trở nên chán nản với việc tìm kiếm việc làm và từ bỏ việc tìm kiếm việc làm. Nếu những người đó ở lại New Zealand và được tính vào số người thất nghiệp, tỷ lệ thất nghiệp của New Zealand sẽ cao hơn nhiều.
Câu chuyện ở Úc lại rất khác.
Lực lượng lao động của Úc đã liên tục tăng trưởng trong 12 tháng. Hiện tại, đây là mức tăng trưởng lớn nhất từ trước đến nay. Úc chưa bao giờ có nhiều người có việc làm như vậy. Tỷ lệ tham gia và tỷ lệ việc làm trên dân số của Úc hiện đều ở mức cao kỷ lục.
Do đó, bạn có thể lập luận rằng tỷ lệ thất nghiệp của New Zealand đang che khuất thông tin tiêu cực quan trọng về nền kinh tế của quốc gia này hiện nay, trong khi tỷ lệ của Úc thì ngược lại.
Nhưng khi so sánh các biểu đồ trên, bạn vẫn có thể hiểu được các chiến lược rất khác nhau mà các ngân hàng trung ương của hai quốc gia đang theo đuổi để xóa bỏ lạm phát.
Lạm phát ở New Zealand và Úc
Điều gì đã xảy ra với lạm phát ở cả hai quốc gia?
Cần nhớ rằng mục tiêu lạm phát của Úc cao hơn một chút so với mục tiêu của New Zealand.
RBNZ cố gắng giữ lạm phát trong phạm vi từ 1 đến 3% trong trung hạn (tập trung vào điểm giữa 2%), trong khi RBA muốn giữ lạm phát trong phạm vi từ 2 đến 3% trong trung hạn (tập trung vào điểm giữa 2,5%).
Biểu đồ bên dưới cho thấy lạm phát giá tiêu dùng chính ở cả hai quốc gia.
Biểu đồ so sánh lạm phát ở New Zealand và Úc. Ảnh: ABC NewsVà biểu đồ tiếp theo cho thấy các biện pháp ưa thích của các ngân hàng trung ương về lạm phát "cốt lõi" cơ bản
Biểu đồ so sánh lạm phát cốt lõi ở New Zealand và Úc. Ảnh: ABC NewsNền kinh tế New Zealand đang suy thoái
Và cuối cùng, điều gì đã xảy ra với tăng trưởng kinh tế ở cả hai quốc gia?
Biểu đồ bên dưới cho thấy tỷ lệ tăng trưởng theo quý trong tháng 12 của quý gần đây nhất (gần đây nhất là tháng 9 quý 3 năm 2024).
Biểu đồ cho thấy tăng trưởng GDP ở New Zealand và Úc. Ảnh: ABC NewsTrong ba năm qua, nền kinh tế Úc không ghi nhận một quý tăng trưởng âm nào.
Nhưng New Zealand đã ghi nhận 3/4 tăng trưởng bằng 0 và 3/4 tăng trưởng âm, và hiện đang trong suy thoái (vừa trải qua sáu tháng liên tiếp tăng trưởng âm).
Chỉ riêng lãi suất không gây ra những kết quả đó.
Cấu trúc nền kinh tế Úc rất khác so với New Zealand. Nó phụ thuộc vào các thị trường xuất khẩu khác nhau. Các lực lượng khác nhau đã tác động đến cả hai nền kinh tế trong những năm gần đây.
Dân số Úc (27,5 triệu người) cũng gấp hơn năm lần dân số New Zealand (5,3 triệu người) và lực lượng lao động (15,2 triệu người) lớn hơn năm lần (3 triệu người).
Nhưng RBA đã cố tình theo đuổi một chiến lược chống lạm phát khác với ngân hàng trung ương New Zealand, bằng cách nhấn mạnh hơn vào việc làm.
"Chiến lược của hội đồng quản trị [RBA] trong những năm gần đây là thiết lập chính sách tiền tệ theo cách đưa lạm phát trở lại mục tiêu một cách bền vững trong một khung thời gian hợp lý, cùng với việc nới lỏng dần các điều kiện thị trường lao động đến mức phù hợp cùng với số lượng việc làm đầy đủ bền vững", thống đốc RBA Michele Bullock cho biết vào tháng 11.
"Mục tiêu hỗ trợ cho chiến lược này là bảo tồn càng nhiều việc làm đã được tạo ra trong những năm gần đây càng tốt", bà cho biết.
Và hàng nghìn người dân New Zealand đã tiết lộ chiến lược mà họ ưu tiên hơn, bằng cách mua vé máy bay đến Úc.
Theo rnz.co.nz– Duong Nguyen