Bộ trưởng Quốc phòng New Zealand Judith Collins xác nhận Trung Quốc đã tiến hành một cuộc tập trận bắn đạn thật trên biển Tasman sau khi có cảnh báo vào thứ Sáu và thứ Bảy.
Bộ trưởng Quốc phòng Judith Collins và Thủ tướng Christopher Luxon tại một cuộc họp báo vào tháng 1. Ảnh: RNZ / Marika KhabaziBà Collins cho biết, Lực lượng Phòng vệ New Zealand (NZDF) đã ghi nhận nhóm tác chiến hải quân Trung Quốc thông báo về đợt bắn đạn thật thứ hai vào chiều thứ Bảy theo giờ New Zealand.
"Chúng tôi đã xác nhận rằng các nhân viên trên tàu khu trục HMNZS Te Kaha của Hải quân New Zealand đã quan sát thấy tàu Zunyi của Trung Quốc khai hỏa từ pháo chính, như dự kiến trong một cuộc tập trận như vậy," Collins nói.
Bà cũng cho biết nhóm tác chiến hải quân Trung Quốc đã thông báo ý định bắn đạn thật qua các kênh vô tuyến.
*"Bộ Quốc phòng đang phối hợp với Cơ quan Hàng không Dân dụng New Zealand để đảm bảo tất cả các máy bay trong khu vực đều được thông báo.
Sự an toàn của tất cả mọi người, máy bay và tàu thuyền trong khu vực vẫn là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi.
Chúng tôi cũng đang liên lạc chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Úc."*
Bà Collins nhấn mạnh rằng New Zealand vẫn quan ngại về thời gian thông báo và các tiêu chuẩn quốc tế liên quan đến việc tiến hành tập trận quân sự, và sẽ truyền đạt điều này tới phía Trung Quốc.
Thủ tướng New Zealand: Trung Quốc hành động trong khuôn khổ luật pháp quốc tế
Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon cho biết Trung Quốc đã không thông báo trước với New Zealand về hoạt động của các tàu chiến trong khu vực trước khi cuộc tập trận bắn đạn thật diễn ra vào thứ Sáu.
Phát biểu trước truyền thông, ông Luxon nói rằng nhóm tàu chiến của Trung Quốc tại biển Tasman lần này có quy mô khác so với trước đây.
"Nhóm này bao gồm một tàu khu trục hoặc tàu tuần dương, một tàu hộ vệ và một tàu tiếp dầu."
Một số hãng hàng không thương mại đã phát hiện các tín hiệu vô tuyến bất ngờ từ các tàu hải quân Trung Quốc, yêu cầu các máy bay tránh xa khu vực tập trận giữa New Zealand và Úc.
Một số hãng hàng không xác nhận đã phải điều chỉnh lộ trình bay, theo dõi chặt chẽ tình hình và thay đổi đường bay khi cần thiết.
Ông Luxon cho biết chính phủ Trung Quốc không cung cấp lý do cụ thể về sự hiện diện của nhóm tàu này tại khu vực cũng như đích đến của họ.
*"Họ đang ở trong vùng biển quốc tế, hoàn toàn tuân thủ luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển.
Điều quan trọng là tất cả các quốc gia đều có quyền tự do hàng hải, điều này cũng có lợi cho chúng tôi khi hoạt động trên thế giới."*
Te Kaha của HMNZS đang theo dõi ba tàu hải quân Trung Quốc. (Ảnh lưu trữ) Ảnh: HẢI QUÂN HOA KỲNew Zealand đang theo dõi sát sao các tàu Trung Quốc bằng tàu khu trục HMNZS Te Kaha và máy bay tuần tra P-8A Poseidon, phối hợp chặt chẽ với Úc.
Tuy nhiên, phía New Zealand và Úc khẳng định Trung Quốc đã không đưa ra cảnh báo trước về cuộc tập trận, điều mà họ thường làm khi tiến hành các hoạt động quân sự tương tự.
Úc kêu gọi Trung Quốc minh bạch hơn
Bộ trưởng Ngoại giao Úc Penny Wong đã gặp Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tại hội nghị G20 ở Nam Phi và yêu cầu Trung Quốc minh bạch hơn về các hoạt động quân sự tại biển Tasman.
"Tôi đã nêu rõ kỳ vọng của Úc về việc duy trì an toàn và hành xử chuyên nghiệp trong hoạt động quân sự," Wong viết trên Twitter.
Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles cũng cho biết Trung Quốc chưa đưa ra lời giải thích thỏa đáng về lý do thông báo quá muộn.
"Chúng tôi vẫn chưa nhận được câu trả lời thỏa đáng từ phía Trung Quốc," Marles nói với ABC.
"Theo lời khuyên tốt nhất của tôi, Trung Quốc đã tuân thủ luật pháp quốc tế, nhưng khi Úc tiến hành các cuộc tập trận bắn đạn thật, chúng tôi thường thông báo trước 12 đến 24 giờ."
Thủ tướng Úc Anthony Albanese khẳng định Trung Quốc không vi phạm luật pháp quốc tế nhưng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thông báo trước.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Guo Jiakun, tuyên bố các cuộc tập trận của hải quân nước này "được thực hiện theo tiêu chuẩn an toàn, chuyên nghiệp và hoàn toàn tuân thủ luật pháp quốc tế cũng như thông lệ quốc tế."
📌 Tổng hợp từ RNZ & Reuters
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen