Một đợt bùng phát bệnh ngộ độc thịt ở loài chim (avian botulism) tại Otago đã khiến khoảng 1.000 con chim nước chết tại nhà máy xử lý nước thải Waikouaiti. Hiện, một đợt bùng phát tương tự cũng đang bị nghi ngờ xảy ra tại Timaru.
Hầu hết những con bị chết là vịt trời thiên đường. Ảnh: Dave Young 2008, Wikimedia CommonTổ chức Otago Fish & Game (cơ quan quản lý phi lợi nhuận chịu trách nhiệm bảo vệ và quản lý các loài cá và chim săn bắn tại khu vực Otago, New Zealand) cho biết, đây là đợt bùng phát lớn đầu tiên được ghi nhận của bệnh ngộ độc thịt do vi khuẩn tại khu vực này.
Phần lớn các loài chim chết được thu thập cho đến nay là vịt trời thiên đường, một loài bản địa quý hiếm được coi là taonga (báu vật) và thường sử dụng các hồ oxy hóa tại nhà máy xử lý nước thải làm nơi thay lông. Các loài chim chết khác bao gồm vịt xám bản địa, vịt trời mallard, ngỗng Canada, thiên nga đen và mòng biển lưng đen.
Nguy cơ gia tăng do biến đổi khí hậu
Giám đốc điều hành Otago Fish & Game, ông Ian Hadland, cho biết các đợt bùng phát ngộ độc thịt ở loài chim thường xuyên xảy ra tại Đảo Bắc, nhưng rất hiếm tại Đảo Nam.
"Nguy cơ xuất hiện thêm các đợt bùng phát ở miền Nam có thể gia tăng do biến đổi khí hậu và các vấn đề chất lượng nước," ông Hadland nhận định.
Fish & Game hiện đang phối hợp với Hội đồng Thành phố Dunedin (DCC) và các bên liên quan để kiểm soát tình hình và giảm thiểu tác động đến quần thể chim.
"Chúng tôi rất hoan nghênh DCC đã chủ động thu gom xác chim để tránh lây lan thêm. Mặc dù bệnh ngộ độc thịt thường được xem là một vấn đề tự nhiên, các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu vẫn có thể được áp dụng," ông nói.
Otago Fish & Game cũng sẽ yêu cầu các hội đồng trong khu vực rà soát kế hoạch quản lý các nhà máy xử lý nước thải để đảm bảo giảm thiểu rủi ro và mức độ ảnh hưởng đến động vật hoang dã.
Timaru nghi ngờ bùng phát dịch
Tại Timaru, các nhóm cứu hộ động vật hoang dã đang chạy đua với thời gian để ứng phó với một đợt bùng phát ngộ độc thịt được nghi ngờ.
Tổ chức South Canterbury Bird Rescue đã thu gom hơn 30 con mòng biển lưng đen và vịt chết, cùng hơn 12 con chim bị bệnh từ đầm Washdyke Lagoon vào thứ Hai. Họ hiện đang tìm kiếm tình nguyện viên để hỗ trợ cứu và điều trị các con chim bị bệnh.
Alan Parker, đại diện của Avian Rescue Otago, cho biết các triệu chứng được xác định trên chim, như liệt dần từ dưới lên, phù hợp với ngộ độc thịt.
"Vì các loài chim bị ảnh hưởng không nằm trong danh sách nguy cấp, nên không có nhiều sự trợ giúp chính thức. Phần lớn công việc này rơi vào các tổ chức cứu hộ tình nguyện," ông nói.
Người dân được khuyến cáo nếu thấy từ 3 con chim hoặc nhiều hơn bị bệnh hoặc chết cùng lúc, hãy báo ngay cho Đường dây nóng Sinh vật Ngoại lai và Dịch bệnh của An Ninh sinh học New Zealand theo số 0800 80 99 66.
Rủi ro với con người rất thấp
DCC khẳng định rằng đợt bùng phát này không liên quan đến cúm gia cầm, nhưng đây vẫn là một vấn đề lớn về phúc lợi động vật.
"Vấn đề này lần đầu được phát hiện vào thứ Ba, ngày 21 tháng 1 năm 2025. Các mẫu chim chết đã được gửi đến Bộ Công nghiệp Chính (MPI) để xét nghiệm, và kết quả xác nhận sự xuất hiện của chủng vi khuẩn Clostridium botulinum type-C gây ngộ độc thịt," đại diện DCC cho biết.
Rủi ro đối với sức khỏe con người là rất thấp, và bệnh ngộ độc thịt ở chim hoang dã chưa từng được biết đến là nguyên nhân gây bệnh ở người, theo khẳng định của sĩ quan y tế.
DCC hiện đã kích hoạt kế hoạch quản lý thu gom và xử lý xác chim, đồng thời đưa ra các biện pháp phòng ngừa tại khu vực cửa sông Waikouaiti, bao gồm:
• Không để thú cưng ăn xác chim hoặc cá chết.
• Không chạm vào hoặc xử lý chim hoặc cá bị bệnh/chết.
• Không ăn thịt chim nước hoặc cá chế biến không kỹ.
• Không săn bắt các loài chim có biểu hiện bệnh.
• Rửa tay kỹ với xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn sau khi tiếp xúc với động vật hoặc môi trường của chúng.
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen