Ẩn trong những chiếc ví và túi tiền của người dân New Zealand là một phần lịch sử của Rotorua và Te Arawa. Trong 20 năm qua, hình ảnh vị tổ tiên đáng kính Pūkaki đã xuất hiện trên đồng xu 20 cent, mang câu chuyện của bộ tộc Ngāti Whakaue vươn xa khắp đất nước.
Hình chạm khắc của thủ lĩnh Te Arawa Pūkaki được in nổi trên đồng xu 20 cent. Ảnh / Laura Smith (Nguồn: Local Democracy Reporting)Câu chuyện của Pūkaki
Pūkaki, một tù trưởng nổi tiếng của Ngāti Whakaue, sinh vào khoảng năm 1700 tại đảo Mokoia trên hồ Rotorua. Là một nhà lãnh đạo tài ba, ông đã đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố hòa bình và bảo vệ người dân trước các cuộc xung đột bộ tộc. Sau khi qua đời, cháu trai của ông đã khắc họa hình ảnh Pūkaki lên một khúc gỗ tōtara, tạo nên một tác phẩm điêu khắc độc đáo.
Pūkaki được chuyển khỏi tòa nhà hội đồng vào năm 2010 để phục hồi. Ảnh / Stephen Parker (Nguồn: Local Democracy Reporting)Năm 1877, Pūkaki được trao tặng cho đại diện Hoàng gia như một biểu tượng của lòng tin, trong thỏa thuận thành lập Rotorua. Tuy nhiên, tác phẩm này nhanh chóng bị đưa đến Bảo tàng Auckland, xa cách với Ngāti Whakaue trong hơn một thế kỷ.
Đảo Mokoia ở Hồ Rotorua. Ảnh / Laura Smith (Nguồn: Local Democracy Reporting)Trở về quê hương
Pūkaki xuất hiện trở lại vào những năm 1980 trong triển lãm Te Māori tại Mỹ, đánh dấu sự đoàn tụ của Ngāti Whakaue với di sản quý giá này. Năm 1997, sau quá trình đàm phán và nghiên cứu lịch sử, Pūkaki chính thức được trả về Ōhinemutu, nơi ông được đón chào bởi hàng trăm người dân trong một nghi lễ trang trọng.
Paul Tapsell trước thủ lĩnh Ngāti Whakaue Pūkaki tại địa điểm lưu trữ của bảo tàng. Ảnh / Laura Smith (Nguồn: Local Democracy Reporting)
Pūkaki được con cháu mang vào tòa nhà Hội đồng Hồ Rotorua vào năm 1997. Ảnh / Brendon O'Hagan (Nguồn: Local Democracy Reporting)Hình ảnh trên đồng xu 20 cent
Hình ảnh của Pūkaki lần đầu xuất hiện trên đồng xu 20 cent vào năm 1990, nhưng việc phát hành bị dừng lại vì không có sự chấp thuận của Ngāti Whakaue. Sau đó, vào năm 2002, một thỏa thuận với Ngân hàng Dự trữ đã cho phép hình ảnh này tiếp tục được lưu hành. Hai đồng xu vàng đặc biệt được chế tác để mang tính thiêng liêng, đại diện cho cả Hoàng gia và Ngāti Whakaue, mở đường cho đồng xu 20 cent trở thành biểu tượng văn hóa chung.
Pūkaki được chuyển đến Bảo tàng Rotorua vào năm 2011. Ảnh / Stephen Parker (Nguồn: Local Democracy Reporting)Pūkaki không chỉ là một hình ảnh trên đồng tiền mà còn là biểu tượng của sự hợp tác giữa Crown và Māori. Như lời Reverend Wihapi Winiata, “Pūkaki trên đồng xu tượng trưng cho tương lai và những lời hứa từ Hiệp ước, là minh chứng cho sự hòa hợp và tôn trọng giữa chúng ta.”
Hình chạm khắc của thủ lĩnh Te Arawa Pūkaki được in nổi trên đồng xu 20 cent. Ảnh / Laura Smith (Nguồn: Local Democracy Reporting)Câu chuyện về Pūkaki không chỉ là lịch sử, mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm gìn giữ di sản văn hóa cho các thế hệ mai sau.
Theo 1news.co.nz – Noo Thuyen