Microsoft vừa ra mắt trung tâm dữ liệu hyperscale đầu tiên tại New Zealand, tham gia cùng một trung tâm dữ liệu khổng lồ khác do CDC vận hành.
Microsoft đã mở một trung tâm dữ liệu siêu lớn mới tại Auckland. Ảnh: Được cung cấpAmazon Web Services cũng sắp mở một trung tâm tương tự.
Sự tăng trưởng này một phần đến từ sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI), được sử dụng trong mọi lĩnh vực từ tìm kiếm trên web đến mô hình hóa phức tạp.
Việc đào tạo và vận hành AI tiêu tốn rất nhiều năng lượng. Theo Goldman Sachs, một truy vấn trên ChatGPT cần gần gấp 10 lần lượng điện so với tìm kiếm Google, và các trung tâm dữ liệu trên toàn cầu dự kiến sẽ tăng gấp đôi mức tiêu thụ năng lượng vào năm 2030.
Reuters dẫn nghiên cứu của Morgan Stanley cho thấy, vào năm 2030, các trung tâm dữ liệu có thể thải ra khoảng 2,5 tỷ tấn carbon dioxide.
Nhiều tập đoàn công nghệ lớn, bao gồm Microsoft, đặt ra các mục tiêu tham vọng nhằm giảm hoặc loại bỏ khí thải nhà kính. Tuy nhiên, họ cũng ghi nhận mức tăng trưởng bùng nổ trong bối cảnh nguồn cung năng lượng tái tạo có hạn.
Một cuộc điều tra của The Guardian phát hiện nhiều công ty công nghệ lớn đã giảm thiểu một cách giả tạo tác động khí hậu của họ thông qua các chứng chỉ năng lượng tái tạo. Điều này làm gia tăng áp lực buộc các công ty phải chứng minh họ đang tăng cường nguồn cung năng lượng tái tạo tại nơi họ hoạt động đủ để đáp ứng tăng trưởng.
Nhờ thỏa thuận với Contact Energy, Microsoft tuyên bố trung tâm dữ liệu mới tại Westgate, Auckland, hoàn toàn sử dụng điện tái tạo. Về kỹ thuật, nguồn điện này đến từ lưới điện quốc gia, nhưng Giám đốc Microsoft New Zealand Vanessa Sorenson cho biết thỏa thuận cung cấp điện kéo dài 10 năm với Contact từ hai năm trước đã giúp công ty điện lực này có cơ sở xây dựng một tổ máy mới tại mỏ địa nhiệt Te Huka. Microsoft cũng chi 300 triệu NZD để hỗ trợ xây dựng cơ sở này.
Các trung tâm dữ liệu đang trên đà tiêu thụ 4 phần trăm điện năng của thế giới vào năm 2026. Ảnh: 123rfDù thỏa thuận được thực hiện trước khi ChatGPT xuất hiện và thúc đẩy làn sóng AI, Sorenson cho biết Microsoft đã tính toán trong 30 năm tới và đảm bảo có đủ năng lượng tái tạo để hỗ trợ tăng trưởng tại New Zealand.
“Tính đến mở rộng, chúng tôi hoàn toàn đã thực hiện các tính toán đó,” bà nói. “Và [Tổ máy Te Huka 3] sẽ tạo ra 51,4MW, trong khi chúng tôi không cần đến mức đó, vì vậy thực tế chúng tôi sẽ trả năng lượng ngược lại lưới điện.”
Giống như trung tâm mới của CDC, trung tâm của Microsoft sẽ không sử dụng nước để làm mát - giải quyết lo ngại về việc các trung tâm dữ liệu nước ngoài rút cạn nguồn nước quý giá tại những khu vực khô hạn.
Sorenson khẳng định trung tâm Westgate là công trình bền vững nhất mà công ty từng xây dựng.
Tuy nhiên, dù các trung tâm mới ở New Zealand đang nhấn mạnh yếu tố bền vững, người dùng thông thường gõ truy vấn vào ChatGPT hoặc chương trình dựa trên đám mây có thể không sử dụng server tại New Zealand mà là ở Hoa Kỳ.
Tác động từ việc sử dụng năng lượng đó mang tính toàn cầu - trừ khi khách hàng, chẳng hạn như chính phủ New Zealand, ký hợp đồng cụ thể với Microsoft để lưu trữ dữ liệu tại đây.
Rebecca Mills, chuyên gia từ công ty tư vấn tác động carbon The Lever Room, nhận định rằng nếu sử dụng đúng cách, AI có thể giảm phát thải và hỗ trợ chống biến đổi khí hậu.
Công ty của bà sử dụng AI để tính toán lượng carbon được đại dương hấp thụ, lập lộ trình tiết kiệm năng lượng và giúp các công ty nhanh chóng đo lường, cắt giảm lượng khí thải. Bà mong muốn các dự án phát triển mới được xây dựng theo cách bền vững nhất.
“Đối với các quốc gia như New Zealand, nơi có tỷ lệ năng lượng tái tạo tốt, chúng ta đang có lợi thế chiến lược, đặc biệt nếu tích hợp điều này vào tiềm năng và quy hoạch của mình. AI có thể giúp giảm đáng kể lượng phát thải,” bà nói.
Không phải nhiệm vụ nào cũng quan trọng như bảo vệ khí hậu có thể sống được.
Nhà môi trường học Izzy Fenwick. Ảnh: Được cung cấp/Izzy FenwickNhà hoạt động môi trường Izzy Fenwick gần đây gây chú ý trên mạng xã hội khi kêu gọi mọi người “hãy ngừng sử dụng ChatGPT cho những việc bạn có thể tự làm.”
Fenwick, chủ sở hữu công ty phần mềm Futureful, nhấn mạnh bà không phản đối AI mà phản đối việc lãng phí khi sử dụng nó.
“Các thách thức bền vững của chúng ta phức tạp đến mức vượt quá khả năng con người. Tuyệt vời khi dùng AI để xử lý điều đó. Nhưng không tuyệt chút nào khi dùng nó để ‘tạo hình ảnh con chó lai thằn lằn’ hay viết email 100 chữ mà bạn lười biếng không muốn tự viết,” bà nói.
Fenwick cho biết nhiều người liên hệ với bà tỏ ra kinh ngạc khi biết lượng nước và năng lượng bị tiêu hao cho những truy vấn của họ, trong khi các tài nguyên đó có thể dành cho những mục đích quan trọng hơn.
Tuy nhiên, việc tránh AI không phải lúc nào cũng dễ dàng.
Khi gõ “phát thải trung tâm dữ liệu” vào Google để tìm tài liệu cho bài viết này, kết quả đầu tiên là một bản tóm tắt do chatbot AI của Google, Gemini, tạo ra - dù không yêu cầu cụ thể.
Hóa ra AI nhận thức khá rõ về tác động của mình, hoặc ít nhất là của các server mà nó vận hành.
Bản tóm tắt nêu rõ: “Các trung tâm dữ liệu góp phần vào biến đổi khí hậu bằng cách thải khí nhà kính, gây ra nhiệt độ tăng, thời tiết khắc nghiệt hơn và nước biển dâng cao.”
Người dùng nên thận trọng.
Theo rnz.co.nz – Noo Thuyen