Đám đông tại Waitangi Treaty Grounds sáng nay. (NGUỒN: 1NEWS)New Zealand đã chào đón ngày quốc khánh của đất nước, Ngày Waitangi, lúc bình minh vừa hé rạng tại Far North thu hút hàng nghìn người Kiwi*từ mọi tầng lớp trong cuộc sống.
Chính phủ toàn quyền, Thủ tướng, người đứng đầu lực lượng quốc phòng và các nhà lãnh đạo tôn giáo nằm trong số nhiều người đã đương đầu cho một khởi đầu sớm tại Waitangi Treaty Grounds**.
Vào một buổi sáng mùa hè hoàn toàn tĩnh lặng, Tổ chức Tín thác Quốc gia Waitangi (Waitangi National Trust) đã tổ chức buổi lễ truyền thống phi giáo phái của Cơ đốc giáo tại nơi khai sinh của dân tộc.
Chính tại đây, vào năm 1840, một hiệp ước đã được ký kết giữa các thủ lĩnh người Maori và Hoàng gia Anh, đặt nền móng cho New Zealand.
Ngày 6 tháng 2 lần đầu tiên được tổ chức như một ngày kỷ niệm vào năm 1934, và nó đã trở thành ngày lễ quốc gia vào năm 1974, và năm nay kỷ niệm 50 năm.
Chủ tịch của Waitangi National Trust, ông Pita Tipene kêu gọi người dân Kiwi - những người hiện đang tham gia vào cuộc tranh luận do Chính phủ lãnh đạo nhằm viết lại các nguyên tắc của hiệp ước - hãy hiểu lịch sử xây dựng quốc gia của họ.
Tipene nói: “Điều này nhằm mục đích tìm hiểu lịch sử của chúng ta để tiến về phía trước”.
Cột cờ ở Waitangi vào ngày 6 tháng 2 năm 2024 (NGUỒN: 1NEWS)Ông nói: “Nếu xã hội của chúng ta vẫn chỉ mải tranh luận về hiệp ước Waitangi thì Bản Tuyên ngôn độc lập hoàn toàn không được biết đến,” ông nói, đề cập đến Tuyên ngôn Độc lập năm 1835 của các thủ lĩnh người Maori bằng tên tiếng Māori.
Tipene cho biết buổi lễ bình minh năm 2024 đã thu hút lượng khán giả kỷ lục.
Buổi lễ có sự cầu nguyện, chờ đợi và suy ngẫm, trong đó có Thủ tướng Christopher Luxon, người đã đọc một đoạn Kinh thánh tập trung vào sự đoàn kết.
Ngài nói: “Giống như thân thể tuy là một, nhưng có nhiều bộ phận, nhưng tất cả các bộ phận đều hợp thành một thân thể, và Chúa Giê-su cũng vậy”.
“Nếu một bộ phận nào đau, thì mọi bộ phận cùng đau; nếu một bộ phận nào được vinh dự, thì mọi bộ phận cùng vui mừng.”
Sự đoàn kết chính trị mà Luxon đang đấu tranh để đạt được hiện đang thiếu.
Chính phủ cánh hữu đang tiến hành một chương trình chính sách bao gồm việc giảm bớt sự nhấn mạnh vào ngôn ngữ Māori trong chính phủ và bãi bỏ các dịch vụ dành riêng cho người Māori.
Các waka (con thuyền )đang chèo đến trong âm thanh của pūtātara (một loại kèn của người Māori) vào Ngày Waitangi năm 2024 (NGUỒN: 1NEWS)Họ cũng muốn tước bỏ quyền lực của Tòa án Waitangi, cơ quan được thành lập để điều tra các hành vi vi phạm hiệp ước.
Những thay đổi này đã khiến nhiều người Kiwi, đặc biệt là người Maori (những người bản xứ ở NZ) phẫn nộ, gây ra sự phản đối và bất an.
Phản ánh cuộc tranh luận đó, Bộ trưởng Chính phủ David Seymour - người chịu trách nhiệm về dự luật các nguyên tắc hiệp ước - đã bị la ó trong buổi lễ rạng sáng nay, vốn là một dịp bình yên.
Một ngày trước đó, Te Whare Rūnanga (nhà họp của khu hiệp ước) đã tổ chức một cuộc họp công khai mang tính chính trị cao và gây ra phẫn nộ trong cộng đồng.
Các thủ lĩnh người Maori, kể cả từ bộ tộc Ngāpuhi địa phương, đã tổ chức lễ pōwhiri hàng năm của họ cho Chính phủ, khi mà một số bộ trưởng đang vấp phải la ó và chỉ trích từ người dân.
Cũng trong ngày hôm nay, một cuộc tuần hành hikoi - hay còn gọi là cuộc tuần hành của người Maori - đến Waitangi sau khi đi bộ 200km từ mũi phía bắc của New Zealand, Cape Rēinga, thu hút những người ủng hộ trên đường đi, trong khi đội tàu waka hàng năm cũng thu hút rất đông người tham gia.
Đây có thể là cuộc biểu tình lớn nhất như vậy diễn ra ở Waitangi trong bốn thập kỷ.
Ở những nơi khác ở New Zealand, nhiều thành phố và thị trấn đang tổ chức các buổi lễ bình minh, tiệc nướng ngoài trời ở các khu dân cư trong cộng đồng và các lễ hội để kỷ niệm.
Những người ở Waitangi nán lại khu vực hiệp ước sẽ chứng kiến 21 phát súng chào mừng từ HMNZS Manawanui***, đóng quân ở Vịnh Đảo, để vinh danh kỷ niệm 184 năm ngày ký kết hiệp ước.
Chú thích
* Kiwi: từ năm 1917 được hiểu là cách gọi người New Zealand
** Waitangi Treaty Grounds: di tích lịch sử nơi diễn ra các cuộc họp nhằm thành lập một chính phủ Maori độc lập, dẫn đến Tuyên ngôn Độc lập năm 1835.
*** HMNZS Manawanui là một tàu hỗ trợ ngoài khơi đa chức năng hiện đang được biên chế trong Hải quân Hoàng gia New Zealand.
Theo 1news.co.nz - Duong Nguyen
