Vào một ngày đẹp trời, Caelyn Hossack, 9 tuổi, đang ngồi đọc sách trên một sườn dốc đầy cỏ trong vườn.
Mắt cô bé dán vào trang giấy, nhưng tai lại vểnh lên vì tiếng cỏ xào xạc - một con rắn mối.
Chúng sống trong bụi mâm xôi mọc rải rác trên sườn dốc trong Waipawa. Đây là lần đầu tiên loài bò sát tại Vịnh Hawke được tìm thấy bên ngoài Cape Sanctuary (dự án bảo tồn 'đảo đại lục' lớn nhất do tư nhân sở hữu và tài trợ, hoạt động từ năm 2006).
Theo hồ sơ sinh học cho biết phạm vi phân bố của chúng từng bao trùm toàn bộ khu vực, nhưng loài này hiện đang có nguy cơ tuyệt chủng.
Donna Hossack cho biết con gái cô đã phát hiện ra sự hiện diện của lũ rắn mối bên ngoài nhà vào tháng 9, khi tiếng xào xạc nhỏ khiến cô bé chú ý và cuối cùng đã tìm ra nguyên nhân.
Donna nói: “Caelyn nhớ rằng chúng tôi có một cuốn sách về loài bò sát New Zealand. Và con bé đã xác định nó theo loại da lốm đốm và là loài da vảy sừng Vịnh Hawke”.
Caelyn và em trai 6 tuổi Riley đang học tại nhà và mẹ Donna muốn xác minh khám phá này như một phần trong quá trình học tập.
Họ liên hệ trực tuyến với Nick Harker chuyên gia bò sát học và ông đã xác định nó từ một bức ảnh, trước khi trực tiếp đến tận nơi xác nhận.
Hiện tại lũ rắn mối ra ngoài khá thường xuyên, tận hưởng thời tiết ấm áp và ngày dài. Người Hossacks đã đặt những tấm thiếc và ngói lợp dọc theo chân dốc, để cho chúng có nơi trú ẩn và hấp thụ hơi ấm.
Những con rắn mối thích những quả mâm xôi nằm rải rác dọc theo con dốc.
Donna chỉ vào một phần cây giống bản địa mới được trồng.
Họ cũng đặt bẫy động vật ăn thịt nhằm giảm số lượng chuột nhắt trong khu vực.
Cố vấn đa dạng sinh học của Hội đồng khu vực Vịnh Hawke, Natalie de Burgh, cho biết đây là một phát hiện đáng khích lệ.
Cô nói: “Chúng tôi thường không nhận được những tin tức tốt về đa dạng sinh học. Thật tuyệt khi chia sẻ rằng có loài đang gặp rắc rối đã xuất hiện ở đây và rất có thể nó ở những nơi khác mà chúng tôi chưa biết.”
Gia đình Hossack đang nỗ lực kiểm soát sâu bệnh và trồng cây bản địa để bảo vệ và nuôi dưỡng quần thể rắn mối quý hiếm. Ảnh: Được cung cấp/ Nick Harker
De Burgh cho biết hội đồng khu vực và Bộ Bảo tồn đã và đang giúp đỡ gia đình Hossack về ý tưởng đặt bẫy và trồng cây.
Hossack cho biết họ cần trợ giúp để hoàn thành công việc. "Chúng tôi đang nhận được rất nhiều lời khuyên - đó là sự hỗ trợ thiết thực."
Cô cho biết họ cần những loại cây thân thiện với rắn mối, vật tư làm hàng rào - bất cứ thứ gì từ đinh và dụng cụ, đến thời gian và kinh nghiệm - để những cư dân nhỏ bé ở sân sau của họ phát triển mạnh mẽ.