Những người sinh ra từ năm 1997 đến 2012 chiếm 1/3 lực lượng lao động và họ muốn làm việc theo cách khác - linh hoạt, cân bằng giữa công việc và cuộc sống, có mục tiêu. (Nguồn: Sunday)Linh hoạt, cân bằng giữa công việc và cuộc sống, có mục tiêu, đó là điều Gen Z mong muốn. Những công nhân trẻ này sẽ chiếm 1/3 lực lượng lao động, nhưng mong đợi của họ có vô lý không? Theo báo cáo của Phóng viên chương trình Sunday, Mava Moayyed.
Amol Kumar đang tìm kiếm một công việc và có một loạt câu hỏi trước khi nộp đơn:
"Trước tiên, lương có ổn không? Đây có phải là nơi tôi có thể phát triển và mở rộng tư duy của mình hay không? Tôi có thể đi công tác không? Vì tôi không muốn bị mắc kẹt trong văn phòng cả ngày."
Kumar thuộc thế hệ Z (những người sinh ra từ năm 1997 đến năm 2012). Đến năm 2025, Gen Z sẽ chiếm 1/3 lực lượng lao động.
Chàng trai 23 tuổi vừa tốt nghiệp ngành kỹ thuật và thương mại tại Đại học Auckland.
"Tôi mang lại giá trị cho bạn, và tôi cũng mong muốn bạn mang lại giá trị cho tôi. Chúng tôi, thế hệ Gen Z, hiểu rõ và biết những gì chúng tôi muốn. Chúng tôi muốn thể hiện suy nghĩ của mình và tôi nghĩ rằng mạng xã hội đã trao cho chúng tôi quyền để làm điều đó. Chúng tôi có kỹ năng, chúng tôi biết những gì chúng tôi có thể làm. Chúng tôi có những ý tưởng sáng tạo lớn và luôn chiến đấu cho sự thay đổi." anh ta nói.
Amol Kumar tại bàn làm việc của mình. (Nguồn: Sunday)Nhưng không phải ai cũng coi điều đó là tích cực. Một cuộc khảo sát ở Mỹ được công bố vào đầu năm nay cho thấy 74% quản lý và nhà lãnh đạo kinh doanh cho rằng thế hệ Gen Z là thế hệ khó làm việc nhất, vì thiếu động lực, dễ bị phân tâm và xúc phạm.
Chương trình Sunday của TVNZ đã nói chuyện với nhiều nhà tuyển dụng ở New Zealand thuộc các ngành công nghiệp khác nhau và họ đều đồng ý, nhân viên Gen Z thường xuyên có kỳ vọng không hợp lý về mức lương và đạo đức làm việc kém.
Mặc dù để chế độ ẩn danh, nhưng chúng ta có thể tìm thấy hàng loạt người New Zealand trên mạng xã hội chia sẻ quan điểm của họ.
Jarrod Haar (Ngāti Maniapoto và Ngāti Mahuta), giáo sư tại Đại học Massey, cho biết những định kiến này là một sự đơn giản hoá rộng.
"Có những người như vậy không? có một số công nhân 50 tuổi trông chán nản và thiếu động lực dù đã làm việc suốt 20 năm. Tôi nghĩ rằng việc Gen Z bị áp lực là do họ là thế hệ mới. Chúng tôi thấy thế hệ trẻ này muốn làm điều gì đó có ý nghĩa [và] tôi nghĩ sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống đã được đánh giá cao hơn. Về công nghệ, tôi nghĩ Gen Z có khả năng triển khai tốt hơn các thế hệ trước." ông cho biết.
Hình minh họa các tin nhắn trên mạng xã hội về công nhân Gen Z. (Nguồn: 1News)Gen Z là thế hệ sống hoàn toàn trong thời đại số.
Kumar nhớ lại lúc anh gia nhập mạng xã hội khi 10 tuổi.
"Tôi nghĩ nó đã cho tôi kết nối nhiều hơn. Tôi cảm thấy lúc nào cũng sẵn sàng. Nhưng điểm mạnh cũng chính là điểm yếu của nó. Bật máy thường xuyên có thể gây căng thẳng cho sức khỏe tâm lý của bạn," anh cho biết.
Thế hệ Gen Z đã trưởng thành dưới những vấn đề toàn cầu quan trọng như biến đổi khí hậu, bất công xã hội và bất ổn kinh tế. Đại dịch Covid-19 và thị trường mua nhà ở New Zealand cũng đã ảnh hưởng đến mong đợi của họ về công việc.
Khoản vay thời sinh viên của Kumar là 80.000 đô la và anh nghĩ rằng sẽ mất khoảng 20 năm để trả số tiền này.
"Tôi muốn mua nhà bây giờ. Tôi đã 23 tuổi nhưng nợ sinh viên và những điều khác, tiền bạc là một yếu tố quan trọng."
Kumar không phải là người duy nhất. Theo khảo sát toàn cầu Deloitte năm 2023, vấn đề hàng đầu của Gen Z tại New Zealand là chi phí sinh hoạt, 49% cho biết họ kiếm đồng nào tiêu đồng nấy và lo lắng sẽ không thể chi trả các khoản chi tiêu của mình,.
"Về mức lương, tôi đang xem xét khoảng 70.000 đô la," Kumar nói.
"Tôi biết rằng nhiều công ty kỹ thuật bắt đầu từ 60.000 đô la, nhưng với kinh nghiệm làm việc và bằng cấp thứ hai của tôi, tôi nghĩ 70.000 đô la là rất hợp lý, đặc biệt khi so sánh với mức lương ở Úc."
Haar không thấy gì sai trái khi nhân viên trẻ đàm phán mức lương cao, nhưng điều này hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường việc làm.
"Tới một lúc nào đó, những cánh cửa này sẽ đóng lại khi tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4,5-5%, vì vậy tôi nghĩ rằng việc cố gắng kiếm tiền trong khi mặt trời còn sáng là hoàn toàn tốt."
Nghiên cứu cho thấy Gen Z thực sự ít xem trọng mức lương hơn với các thế hệ khác. Mục đích và công việc mang lại niềm vui cho họ là quan trọng hàng đầu.
"Tôi sẽ từ chối công việc khiến tôi buồn, chỉ làm tôi nghĩ về việc về nhà," Kumar nói.
Haar nói công việc có ý nghĩa cũng là yếu tố quan trọng khiến Gen Z làm việc lâu dài.
Hình minh họa các thế hệ. (Nguồn: 1News) (Từ trái sang phải: Thời kỳ bùng nổ trẻ sơ sinh – Gen X –Millennials (Gen Y) - Gen Z"Công nhân Gen Z có thể từ bỏ công việc của mình, và theo dữ liệu mới nhất cho thấy Gen Z có khoảng ba lần xem xét việc chuyển đến Úc.
"Gen Z có xu hướng nghĩ 'Tôi sẽ thay đổi công việc của mình, tôi không hạnh phúc' hoặc 'Tôi chán và muốn làm điều gì đó có ý nghĩa hơn."
Một sự khác biệt lớn khác về thế hệ, là thái độ của họ giữa công việc và cuộc sống, Haar cho biết.
"Nghiên cứu của tôi cho thấy người lao động thích công việc của mình và có khả năng làm lâu hơn, sức khỏe tinh thần tốt hơn."
"Tôi hy vọng [Gen Z] có thể duy trì sự cân bằng đó vì chúng ta đang tạo ra những thế hệ lao động khỏe mạnh, phải không? Nhưng tôi lo rằng chúng ta chỉ đơn giản là nuốt chửng họ và biến họ thành chúng ta sau 10 năm nữa."
Kumar không thể chờ đợi để có công việc mơ ước với mức lương tốt, cơ hội đi du lịch và mục đích to lớn. Nhưng dù công việc có tốt đến đâu, nó cũng không phải là tất cả đối với anh.
"Cả ba mẹ tôi đều làm việc khoảng sáu ngày một tuần và họ rất tự hào về điều đó."
"Tôi không muốn làm việc suốt thời gian. Bạn phải chăm sóc bản thân và các khía cạnh khác trong cuộc sống vì công việc không phải là tất cả."
Theo 1news.co.nz – Noo Thuyen
