Mọi người thường cho rằng: Vitamin C là thứ chúng ta cần khi bị cảm lạnh hoặc cúm. Nhiều người nghĩ rằng nó giúp họ ngăn ngừa các bệnh vào mùa đông; những người khác nói rằng nó làm dịu và đánh bay các triệu chứng và hồi phục. Nhưng sự thật ở đây là gì? Vitamin C có phải là thuốc chữa cảm lạnh và tăng cường miễn dịch mà chúng ta nên dùng hay không?
Ảnh Citrus: (Edgar Castrejon qua unsplash.com)Suy nghĩ này đến từ đâu?
Mối liên hệ giữa vitamin C và hệ thống miễn dịch rất chặt chẽ, nói một cách dễ hiểu, đây là một loại vitamin thiết yếu mà chúng ta cần để hệ thống miễn dịch hoạt động bình thường. Vitamin C đóng một vai trò trong các quá trình khác nhau của cơ thể, bao gồm cả việc sản xuất các tế bào bạch cầu và kháng thể. Có đủ vitamin C trong cơ thể rất quan trọng đối với chức năng miễn dịch và sức khỏe của chúng ta.
Mối liên hệ này đã được phát hiện từ trước khi có định nghĩa về vitamin, khi người ta phát hiện ra rằng các thủy thủ vào thế kỷ 18 có thể khỏi bệnh còi nhanh chóng khi họ ăn trái cây thuộc họ cam quýt, loại trái cây mà ngày nay chúng ta biết là có nhiều vitamin C (cho đến năm 1933 mới hiểu được một cách đầy đủ).
Chúng ta biết rằng loại vitamin này rất quan trọng trong quá trình tổng hợp collagen - giúp làn da lành lại và giúp duy trì xương, gân và mạch máu - giúp chúng ta hấp thụ chất sắt từ thực phẩm. Nó cũng là một chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi bị hư hại do các gốc tự do có hại gây ra, giảm stress oxy hóa và thúc đẩy sức khỏe toàn diện của tế bào.
Việc bổ sung vitamin C có thể xuất phát từ thực tế là nó không có sẵn trong cơ thể; chúng ta cần nạp nó thường xuyên từ những gì chúng ta ăn và uống để duy trì mức độ. Nếu chúng ta không nhận đủ vitamin từ thực phẩm của mình, tại sao không nạp thêm một loại thực phẩm bổ sung?
Ảnh: 123RFBổ sung vitamin C có giúp chúng ta khỏi cảm lạnh và cúm không?
Chúng ta biết vitamin C rất tốt cho hệ miễn dịch. Tuy nhiên, điều chưa rõ ràng là các chất bổ sung giúp ngăn ngừa các triệu chứng của cảm lạnh và cúm. Mặc dù gần một thế kỷ nghiên cứu, bằng chứng vẫn còn khá mơ hồ.
Uống vitamin C thường xuyên như một thực phẩm bổ sung dường như không có tác dụng ngăn ngừa cảm lạnh hay cúm ở hầu hết mọi người. Có một ngoại lệ: đã có một số nghiên cứu xem những người bị căng thẳng về thể chất cực độ, chẳng hạn như vận động viên chạy marathon và người lính trong điều kiện khắc nghiệt ở cận Bắc Cực, người ta phát hiện ra rằng nếu những người tham gia nghiên cứu bắt đầu dùng vitamin C từ hai đến ba tuần trước các hoạt động mạnh của họ, nguy cơ bị cảm lạnh của họ giảm khoảng một nửa.
Đối với những người trong chúng ta không phải là lính ở cận Bắc cực hay vận động viên marathon, bằng chứng là trong các bài đánh giá lớn cho thấy việc uống vitamin C không ngăn được cảm lạnh. Tuy nhiên, dùng nó thường xuyên trước khi bạn bị cảm lạnh có thể rút ngắn thời gian bạn bị ốm khoảng 10%. Vì vậy, một cơn cảm lạnh kéo dài 10 ngày sẽ còn chín ngày.
Người ta cũng phát hiện ra rằng những người thường xuyên bổ sung vitamin C có các triệu chứng cảm lạnh nhẹ hơn một chút. Điều này dường như rất đúng đối với trẻ em.
Điều đó cũng có nghĩa rằng, uống vitamin C sau khi có các triệu chứng cảm lạnh thường sẽ không có tác dụng gì.
Thế còn vitamin C liposome thì sao?
Vitamin C hình cầu hoặc lipo-spheric rất phổ biến. Nó đi kèm với những tác dụng nhanh - và mức giá phù hợp. Đây là một dạng vitamin C được gói gọn trong liposome (các hạt nhỏ giống như chất béo).
Đã có một số nghiên cứu xem hiệu quả của vitamin C liposome cho thấy nó được cơ thể hấp thụ tốt hơn. Nhưng về điều trị cảm lạnh và cúm thì vẫn chưa có bằng chứng rõ ràng.
Tác dụng phụ là gì?
Uống bất kỳ chất bổ sung vitamin C nào với liều lượng cao (hơn 2000 miligam mỗi ngày, được coi là giới hạn trên an toàn) có thể gây tiêu chảy và các vấn đề tiêu hóa khác. Nhưng vitamin C có trong thực phẩm không mang lại rủi ro như vậy.
Và nhược điểm khác là uống vitamin C không mang lại hiệu quả nào cả.
Nếu không phải vitamin C… tôi có thể uống gì?
Không có điều kỳ diệu nào có thể bảo vệ chúng ta khỏi bệnh do vi rút gây ra. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế nhấn mạnh rằng việc chăm sóc bản thân tốt nhất có thể sẽ giúp hệ thống miễn dịch của chúng ta luôn ở trạng thái tốt nhất, để khi bị nhiễm vi-rút, chúng ta có thể chống chọi được.
Chuyên gia dinh dưỡng Nikki Hart nêu ra quan điểm này và cảnh báo không nên chọn một loại vitamin làm giải pháp.
Cô giải thích: “Vitamin, khoáng chất, dinh dưỡng từ thực vật - tất cả đều có tác dụng đẩy lùi quá trình oxy hóa”.
"Vì vậy, mọi người không nên nghĩ chỉ có vitamin C là giúp bảo vệ."
Salad, củ dền, cam quýt & bơ Ảnh: cung cấpCô ấy nhấn mạnh rằng cách tốt nhất để chúng ta nạp vitamin – bao gồm cả vitamin C – là thông qua thực phẩm. Trái cây có múi và các loại trái cây, rau quả nhiều màu sắc khác đều được và việc ăn nhiều loại này trong bữa ăn sẽ giúp chúng ta đạt được lượng khuyến nghị hàng ngày. Hart cho biết loại thực phẩm tốt nhất không chỉ vì nó cung cấp nhiều vitamin C mà còn cung cấp các chất bổ sung khác, như chất xơ và các loại vitamin khác.
Và còn nhiều cách để giúp tăng cường khả năng miễn dịch như: hoạt động thể chất, ngủ đủ giấc, hạn chế tối đa rượu bia và không hút thuốc.
"Hệ thống miễn dịch có nghĩa rộng hơn, không chỉ là vitamin và khoáng chất."
Một nghiên cứu cho thấy súp gà không chỉ giúp bạn dễ chịu mà còn có đặc tính chống viêm làm giảm các triệu chứng cảm lạnh.
Nói cách khác, mua thực phẩm tươi sạch có thể là một cách tốt hơn và thú vị hơn để phòng ngừa hoặc điều trị cảm lạnh.
Theo www.rnz.co.nz - Lan Trinh
