Xuất hiện từ rất sớm tại New Zealand, người Maori đã từng đấu tranh để giành lãnh thổ cho chính mình và cất giữ những nét văn hoá truyền thống đặc sắc cho đến tận ngày nay.
Là những người phát hiện ra New Zealand vào khoảng 1200 năm trước. Người Maori được xem là những người bản xứ của New Zealand. Họ là những người Polynesian ở Thái Bình Dương và chiếm khoảng 1/5 dân số cả nước. Năm 1769, người Anh phát hiện ra New Zealand và khẳng định đó là vùng đất của nước Anh. Người Maori đã phải ra sức đấu tranh để bảo vệ lãnh thổ của mình. Cuộc đấu tranh kéo dài đến gần một thế kỷ, đến cuối cùng Hoàng gia Anh cũng thừa nhận quyền sở hữu của người Maori. Do đó, người Maori có địa vị rất đặt biệt trong xã hội New Zealand. Ngôn ngữ chính của người Maori là Maoritanga, có liên quan với tiếng Tahiti và tiếng Hawaii. Nền văn hoá nghệ thuật của họ luôn là điểm cuốn hút đặc biệt đối với du khách trên thế giới.
Đến tận những năm 1870, người Maori ở New Zealand vẫn có tục lệ xăm hình lên mặt. Họ xăm trên toàn khuôn mặt, đục vào da để tạo các gờ, rãnh giống như hoa văn chạm trổ trên gỗ. Các hình xăm của đàn ông sẽ trông rất hung dữ và hấp dẫn phụ nữ.
Ở Thái người ta chào hỏi nhau bằng cách chắp tay gần mặt và cúi người, một số nước Châu Âu sẽ chào nhau bằng cách ôm hoặc hôn nhau. Còn cách mà người Maori chào hỏi khách lại là một hình thức vô cùng đặc biệt. Nếu thổ dân Maori đứng trước mặt bạn trợn mắt, nhăn mặt và lè lưỡi, thì đừng sợ hãi, đây là những hành động có vẻ rất thô tục và bất lịch sự. Tuy nhiên, bộ mặt hung dữ đó chứng minh rằng họ đang thân ái, niềm nở và chào đón bạn một cách nồng ấm khi đến với New Zealand.
Một hình thức chào hỏi khác khá độc đáo của người Maori là thể hiện theo kiểu truyền thống “Hongi”. Họ chào hỏi bằng cách cọ mũi vào nhau và kết thúc lời chào bằng cái nắm tay. Nghi thức chào chạm mũi này mang ý nghĩa là truyền cho nhau hơi thở của sự sống. Nếu người Maori chào người ngoại quốc bằng cách này, tức là họ xem người đó như một người dân của mảnh đất đó. Kiểu chào này được người Maori sử dụng rất phổ biến, nhất là trong các nghi lễ.
Một hình thức chào hỏi khác khá độc đáo của người Maori là thể hiện theo kiểu truyền thống “Hongi”. Họ chào hỏi bằng cách cọ mũi vào nhau và kết thúc lời chào bằng cái nắm tay. Nghi thức chào chạm mũi này mang ý nghĩa là truyền cho nhau hơi thở của sự sống. Nếu người Maori chào người ngoại quốc bằng cách này, tức là họ xem người đó như một người dân của mảnh đất đó. Kiểu chào này được người Maori sử dụng rất phổ biến, nhất là trong các nghi lễ.
Trang phục truyền thống của người Maori chủ yếu được làm từ thực vật, lông chim và da động vật. Những người phụ nữ sẽ khoác lên mình những bộ váy dài bằng da thú, còn đàn ông sẽ mặc áo choàng, khố hoặc váy da. Áo choàng của những người đàn ông thường được may bằng lông chim và không có tay. Để đan chiếc áo choàng thì phải mất đến mấy tháng để chuẩn bị vật liệu và hoàn tất quá trình khâu đan áo. Người đan áo thường làm một chiếc áo cho người trong gia đình của mình hoặc cho những người mà họ tôn quý.
Một chiếc áo choàng sẽ trở thành một vật gia truyền có giá trị được truyền từ đời này sang đời khác và được mặc trong nhiều dịp khác nhau. Nghệ thuật đan áo của người Maori từng bị thất truyền trong một thời gian bởi dự tiếp nhận của trang phục Âu. Và đến giữa thập kỷ 1900, Liên đoàn Phúc lợi Phụ nữ Maori đã cho phục hồi truyền thống này. Cho đến nay, có rất nhiều phụ nữ Maori vẫn tiếp tục tiếp nối truyền thống và gìn giữ nghệ thuật đan áo của tổ tiên để lại.
Những bài hát giống như thánh ca được xem như một thể loại nhạc của người Maori. Âm thanh được thực hiện trên các loại trống, nhạc cụ gõ và nhạc cụ hơi gió. Trong số các dạng nhạc cụ của người Maori, các loại nhạc cụ được thổi bằng hơi đặc sắc nhất được làm bằng gỗ, xương, đá hoặc vỏ sò. Nổi bật nhất là ba loại nhạc cụ: putorino, koauau và pukaea.
Cứ 2 năm một lần vào tháng 2, lễ hội Te Matatini của người Maori sẽ được tổ chức và kéo dài trong 3 ngày. Đây được xem là một cuộc thi về văn hoá của người Maori. Bất kỳ ai cũng có thể tham gia lễ hội và thể hiện cá tính của mình.
Các đội thi sẽ tham gia thi đấu bằng cách biểu diễn nghệ thuật để giành được chiến thắng. Các đội chơi sẽ đầu tư kỹ lưỡng về trang phục, vũ đạo, hình xăm và hình thức biểu diễn thật cá tính. Bạn sẽ bắt gặp các tiết mục biểu diễn của các đội thi trong trang phục loè loẹt, gương mặt đầy hình xăm và nhún nhảy đầy ấn tượng. Điều đặc biệt là những hình xăm trên mặt của các thí sinh không phải được xăm bằng kim tiêm mà là dao, đục làm từ răng cá mập, xương mài nhọn, hoặc đá nhọn. Ngoài ra, các đội chơi còn phải thể hiện vũ điệu Kapa Haka theo phong cách không hòa lẫn với đội khác. Vũ điệu Kapa Haka dùng để diễn tả những vũ điệu truyền thống hoà với âm nhạc và là cách mà họ thể hiện ngôn ngữ, văn hóa và truyền thống của mình.
Đến New Zealand, không những bạn được có cơ hội khám phá vẻ đẹp thiên nhiên tươi đẹp, mà còn có thể tìm về với những truyền thống độc đáo của người Maori. Đó là những màu sắc văn hóa đặc biệt và đầy ấn tượng không chỉ riêng ở New Zealand mà còn cả về văn hoá thế giới.
Theo tin New Zealand
Là những người phát hiện ra New Zealand vào khoảng 1200 năm trước. Người Maori được xem là những người bản xứ của New Zealand. Họ là những người Polynesian ở Thái Bình Dương và chiếm khoảng 1/5 dân số cả nước. Năm 1769, người Anh phát hiện ra New Zealand và khẳng định đó là vùng đất của nước Anh. Người Maori đã phải ra sức đấu tranh để bảo vệ lãnh thổ của mình. Cuộc đấu tranh kéo dài đến gần một thế kỷ, đến cuối cùng Hoàng gia Anh cũng thừa nhận quyền sở hữu của người Maori. Do đó, người Maori có địa vị rất đặt biệt trong xã hội New Zealand. Ngôn ngữ chính của người Maori là Maoritanga, có liên quan với tiếng Tahiti và tiếng Hawaii. Nền văn hoá nghệ thuật của họ luôn là điểm cuốn hút đặc biệt đối với du khách trên thế giới.
Hình xăm trên mặt và cách chào hỏi đặc biệt
Đến tận những năm 1870, người Maori ở New Zealand vẫn có tục lệ xăm hình lên mặt. Họ xăm trên toàn khuôn mặt, đục vào da để tạo các gờ, rãnh giống như hoa văn chạm trổ trên gỗ. Các hình xăm của đàn ông sẽ trông rất hung dữ và hấp dẫn phụ nữ.
Những hình xăm độc đáo trên mặt là ấn tượng đầu tiên khi nhắc đến người Maori |
Ở Thái người ta chào hỏi nhau bằng cách chắp tay gần mặt và cúi người, một số nước Châu Âu sẽ chào nhau bằng cách ôm hoặc hôn nhau. Còn cách mà người Maori chào hỏi khách lại là một hình thức vô cùng đặc biệt. Nếu thổ dân Maori đứng trước mặt bạn trợn mắt, nhăn mặt và lè lưỡi, thì đừng sợ hãi, đây là những hành động có vẻ rất thô tục và bất lịch sự. Tuy nhiên, bộ mặt hung dữ đó chứng minh rằng họ đang thân ái, niềm nở và chào đón bạn một cách nồng ấm khi đến với New Zealand.
Bạn đừng sợ hãi trước những hành động chào hỏi khá kỳ lạ và độc đáo của người Maori |
Một hình thức chào hỏi khác khá độc đáo của người Maori là thể hiện theo kiểu truyền thống “Hongi”. Họ chào hỏi bằng cách cọ mũi vào nhau và kết thúc lời chào bằng cái nắm tay. Nghi thức chào chạm mũi này mang ý nghĩa là truyền cho nhau hơi thở của sự sống. Nếu người Maori chào người ngoại quốc bằng cách này, tức là họ xem người đó như một người dân của mảnh đất đó. Kiểu chào này được người Maori sử dụng rất phổ biến, nhất là trong các nghi lễ.
Một hình thức chào hỏi khác khá độc đáo của người Maori là thể hiện theo kiểu truyền thống “Hongi”. Họ chào hỏi bằng cách cọ mũi vào nhau và kết thúc lời chào bằng cái nắm tay. Nghi thức chào chạm mũi này mang ý nghĩa là truyền cho nhau hơi thở của sự sống. Nếu người Maori chào người ngoại quốc bằng cách này, tức là họ xem người đó như một người dân của mảnh đất đó. Kiểu chào này được người Maori sử dụng rất phổ biến, nhất là trong các nghi lễ.
Cách chào hỏi bằng cách cọ mũi thường được người Maori sử dụng để chào đón du khách nước ngoài |
Trang phục truyền thống
Trang phục truyền thống của người Maori chủ yếu được làm từ thực vật, lông chim và da động vật. Những người phụ nữ sẽ khoác lên mình những bộ váy dài bằng da thú, còn đàn ông sẽ mặc áo choàng, khố hoặc váy da. Áo choàng của những người đàn ông thường được may bằng lông chim và không có tay. Để đan chiếc áo choàng thì phải mất đến mấy tháng để chuẩn bị vật liệu và hoàn tất quá trình khâu đan áo. Người đan áo thường làm một chiếc áo cho người trong gia đình của mình hoặc cho những người mà họ tôn quý.
Trang phục truyền thống của người Maori được pha trộn bởi màu sắc và trang sức rất độc đáo |
Một chiếc áo choàng sẽ trở thành một vật gia truyền có giá trị được truyền từ đời này sang đời khác và được mặc trong nhiều dịp khác nhau. Nghệ thuật đan áo của người Maori từng bị thất truyền trong một thời gian bởi dự tiếp nhận của trang phục Âu. Và đến giữa thập kỷ 1900, Liên đoàn Phúc lợi Phụ nữ Maori đã cho phục hồi truyền thống này. Cho đến nay, có rất nhiều phụ nữ Maori vẫn tiếp tục tiếp nối truyền thống và gìn giữ nghệ thuật đan áo của tổ tiên để lại.
Âm nhạc và nhạc cụ
Những bài hát giống như thánh ca được xem như một thể loại nhạc của người Maori. Âm thanh được thực hiện trên các loại trống, nhạc cụ gõ và nhạc cụ hơi gió. Trong số các dạng nhạc cụ của người Maori, các loại nhạc cụ được thổi bằng hơi đặc sắc nhất được làm bằng gỗ, xương, đá hoặc vỏ sò. Nổi bật nhất là ba loại nhạc cụ: putorino, koauau và pukaea.
Một người đàn ông Maori đang thổi pukaea - nhạc cụ truyền thống của người Maori |
Lễ hội truyền thống
Cứ 2 năm một lần vào tháng 2, lễ hội Te Matatini của người Maori sẽ được tổ chức và kéo dài trong 3 ngày. Đây được xem là một cuộc thi về văn hoá của người Maori. Bất kỳ ai cũng có thể tham gia lễ hội và thể hiện cá tính của mình.
Các đội thi sẽ tham gia thi đấu bằng cách biểu diễn nghệ thuật để giành được chiến thắng. Các đội chơi sẽ đầu tư kỹ lưỡng về trang phục, vũ đạo, hình xăm và hình thức biểu diễn thật cá tính. Bạn sẽ bắt gặp các tiết mục biểu diễn của các đội thi trong trang phục loè loẹt, gương mặt đầy hình xăm và nhún nhảy đầy ấn tượng. Điều đặc biệt là những hình xăm trên mặt của các thí sinh không phải được xăm bằng kim tiêm mà là dao, đục làm từ răng cá mập, xương mài nhọn, hoặc đá nhọn. Ngoài ra, các đội chơi còn phải thể hiện vũ điệu Kapa Haka theo phong cách không hòa lẫn với đội khác. Vũ điệu Kapa Haka dùng để diễn tả những vũ điệu truyền thống hoà với âm nhạc và là cách mà họ thể hiện ngôn ngữ, văn hóa và truyền thống của mình.
Kapa Haka là sự kết hợp hài hòa giữa ca hát, nhảy múa, nét mặt, và những vũ điệu chiến tranh truyền thống Maori |
Đến New Zealand, không những bạn được có cơ hội khám phá vẻ đẹp thiên nhiên tươi đẹp, mà còn có thể tìm về với những truyền thống độc đáo của người Maori. Đó là những màu sắc văn hóa đặc biệt và đầy ấn tượng không chỉ riêng ở New Zealand mà còn cả về văn hoá thế giới.
Theo tin New Zealand