Ở một miền quê nọ, đã nhiều tháng qua không có hạt mưa nào rơi xuống, hạn hán kéo dài khiến tất cả người dân trong vùng phải di tản. Lão Vương cũng có mặt trong hàng người di cư đó, lúc ấy tài sản duy nhất mà lão mang theo chỉ là một bao tải khoai tây.
Trên đường, lão Vương gặp hai cha con nhà nọ, nhìn bộ dạng họ có thể đoán rằng cả hai đang rất đói. Người cha cũng mang theo một bao tải có vẻ rất nặng trên lưng. Nhìn thấy lão Vương, ông ta đã xin lão rủ lòng thương cho con trai mình một củ khoai tây, nhưng lão Vương từ chối.
Trên đường, lão Vương gặp hai cha con nhà nọ, nhìn bộ dạng họ có thể đoán rằng cả hai đang rất đói. Người cha cũng mang theo một bao tải có vẻ rất nặng trên lưng. Nhìn thấy lão Vương, ông ta đã xin lão rủ lòng thương cho con trai mình một củ khoai tây, nhưng lão Vương từ chối.
Người cha bèn thương lượng: “Vậy ngài có thể bán tải khoai tây của ngài cho tôi không? Tôi có rất nhiều tiền, vàng bạc đều đủ cả”. Nói rồi, ông ta mở bao tải ra, trong đó có cơ man nào là các đồng tiền vàng và bạc.
Từ nhỏ lão Vương đã sống trong nghèo túng, thế nên chưa bao giờ lão được nhìn thấy nhiều vàng đến thế. Vì thế lão Vương đã đồng ý mà không cần đắn đo suy nghĩ. Người cha đổi tải vàng lấy tải khoai tây, nhưng vì sợ lão Vương đổi ý, ông vội vàng dắt con trai cao chạy xa bay.
Lão Vương sung sướng với số tiền vàng trong tay, vì chỉ trong nháy mắt lão đã trở thành người giàu có. Nhưng hỡi ôi, lão không thể kiếm được gì để ăn, ngay cả cỏ cây ven đường cũng chết héo dưới nắng hạn, đến lúc này lão Vương mới thấy ân hận vì sai lầm của mình. Cuối cùng, lão Vương đói lả mà qua đời.
Sau khi chết, lão Vương xuống địa ngục gặp Diêm Vương. Ngài nói:
– Ta đã cho ngươi một cơ hội sống – một tải khoai tây đủ để ngươi nuôi sống bản thân tới khi đến miền đất hứa – thế mà ngươi lại vì lòng tham mà không biết giữ mình.
– Tôi quá nghèo nên mới mờ mắt trước số tiền vàng đó – Lão Vương buồn bã nói.
– Thực ra ngươi chỉ cần bán một nửa số khoai tây là được rồi.
Diêm Vương ngập ngừng rồi nói tiếp:
– Trong kiếp sống kế tiếp, lão có thể chọn một trong hai điều sau: Hoặc là được rất nhiều người phục vụ, hoặc là lão đi phục vụ mọi người. Vậy lão chọn gì?
Không cần cân nhắc, lão Vương chọn điều đầu tiên.
30 năm sau, lão Vương lại xuống âm tào địa phủ, và lần này lão than rằng đã bị Diêm Vương ‘lừa bịp’.
– Cớ sao ngươi lại cho rằng ta đã bịp ngươi? – Diêm Vương hỏi.
– Ngài hứa rằng tôi sẽ được mọi người phục vụ, vậy mà lại biến tôi thành kẻ ăn xin ròng rã suốt 30 năm!
Diêm Vương nghiêm nghị nói:
– Đúng vậy, đó là bởi lão quá tham lam muốn mọi người phải phục vụ mình. Thôi được rồi, ta sẽ cho lão thêm một cơ hội trong kiếp sống tiếp theo. Lần này, lão muốn được canh giữ một vùng đất rộng lớn, hay muốn được canh giữ một núi vàng?
Lão Vương suy nghĩ một hồi rồi quyết định chọn núi vàng. Diêm Vương chỉ thở dài nhìn theo lão Vương tiến vào kiếp sống mới, cuối cùng ngài lẩm bẩm:
– Thật tội nghiệp, ông ta nghèo vì chính lòng tham vô đáy của mình. Nếu chọn canh giữ vùng đất, ông ta sẽ được làm quan huyện. Nhưng tiếc là ông ta lại chọn núi vàng, vì thế sẽ chỉ là con chuột sa chĩnh gạo mà thôi. Ngay cả khi ấy, ông ta cũng không thể ăn hết cho được!
Quả thật, chúng ta không thể thay đổi số phận, nhưng lại có thể kiểm soát trái tim mình. Vì vậy hãy giữ tâm thuần khiết, bởi phúc đức đều từ tâm của bạn mà sinh ra.
Hồng Liên sưu tầm và dịch